موضوع: كتاب الطهارة/أحكام التخلي /مسائل

(احکام تخلی - منظور فقها از ناظر محترم - موارد جواز نظر به عورت دیگران - مالک به سه شرط نمی‌تواند به عورت مملوکه نگاه کند)

مسئله سوم: مراد فقها از ناظر محترم چیست؟ منظور طفل غیر ممیز است چون ادله وجوب ستر عورت و حرمت نگاه به آن انصراف دارد از طفلی که مدرک نیست و شعور کافی ندارد و این ادله ظهور دارد برای کسی که مدرک است اما صبی غیر ممیز و بهائم خارج از ظهور ادله مانعه هستند اما مرحوم آقای خویی ادعای سیره کردند که در میان مسلمانان جاری و اهل‌بیت علیهم‌السلام این سیره را رد نکردند که مؤمنین کودکان را حمام می‌برند بدون اینکه لنگ به خودشان ببندند و ائمه علیهم‌السلام منع نکردند

اشکال استاد: این سیره معلوم نیست که آیا پدر و مادر بدون ستر عورت، بچه‌ها را به حمام می‌بردند مگر موارد نادری

موارد جواز نظر به عورت افراد:

مورد اول: زن و شوهر و دیگر ملک یمین است الا ما ملکت ایمانهم ، مضافا اینکه آیات و روایات در باب نکاح بر جواز نزدیکی به همسر است و مقدمه آن نگاه است لذا از لوازم نگاه و دخول نگاه به همدیگر است

مورد دوم: مملوکه نسبت به مالک است یعنی مولای امه و خود امه جایز است نگاه کنند.

مورد سوم: مُحَلِّل و مُحَلِّلِه در ظهار یا سه‌طلاقه است بله اگر مولا زن باشد حق ندارد عورت امه یا عبدش را نگاه کند

مسئله چهارم: مالک به سه شرط نمی‌تواند عورت مملوکه را نگاه کند:

شرط اول: مملوکه مزوجه باشد اتفاقا روایت حسین بن الوان دارد که اذا زوج الرجل امته فلا ینظرنّ الی عورتها

شرط دوم: محلله دیگری باشد اطلاق این شرط برای برخی از فقها مثل آقای خویی ثابت نشده است چون در روایات آمده محلله در دو صورت بر مولا حرام می شود یکی اینکه حامله باشد و دوم که وطی شده و استبراء نشده است لذا محلله ای که این دو صورت فوق را ندارد یا موطوئه شده و استبراء شده و عده نگه‌داشته نگاه‌کردن مولا به عورتش اشکال ندارد به دلیل همان آیه ۳۱ نور که نگاه‌کردن به عورت غیر حرام اما نگاه‌کردن به عورت ملک یمین استثناء شده که از این استثنا می‌فهمیم حکم اولیه مولا بر جواز نظر است الا ما خرج بالدلیل که روایات گفته لذا نباید امه محلله را به مزوجه قیاس کرد امه مزوجه بر مالک حرام است اما امه محلله به دو شرط یکی حامله و دوم موطوئه نباشد.

شرط سوم: امه در عده باشد چون از روایاتی که در باب نکاح عبید و اماء وارد شده استفاده می‌شود که مولا حق ندارد در زمان عده نزدیکی کند و هرکسی که در عده باشد و نزدیکی جایز نباشد نگاه به عورت آن هم جایز نیست البته منظور این است که زن در عده باشد و دیگری بخواهد او را به عقد در آورد اینجا نگاه به عورت او جایز نیست.

سؤال: یک امه مشترک بین دو مالک است آیا مالک‌ها به عورت امه می‌توانند نگاه کنند؟

جواب: خیر چون جواز نگاه به عورت امه دائر مدار جواز وطی است و دو تا مالک نسبت به این امه جواز وطی ندارند پس نگاه هر دو حرام است.