درس خارج اصول استاد مهدی احدی‌

1400/08/18

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: كتاب الطهارة/أحكام التخلي/فرق زن و مرد

( احکام تخلی - هل الفرق فی تطهیر المخرج البول بین الرجال و النساء ام لا ؟ - ادلة القائلین بالفرق بینهم - نظر استاد )

امر ششم : در تطهیر مخرج بول که غیر از آب کافی نیست بخاطر روایات معتبر که قبلا پرداخته شد

امر هفتم : آیا در تطهیر مخرج بول زن و مرد و خنثی فرقی هست ؟ جمعی از فقها مثل مرحوم حکیم و اقای خویی که بین مبنای دوبار و مبنای یک بار شستن تفصیل قائل شدند آنهایی که قائلند مخرج بول دوبار شسته شود فرقی بین افراد فوق نیست اما آنهایی که قائلند به یک بار شستن آنها باید تفصیل بدهند بین مرد و زن که برای مرد یک بار و برای زن دو بار ، اما دلیل این تفصیل :

دلیل اول : موثقه یونس بن یعقوب که جلسه قبل خوانده شد که دو قرینه است که فقط مربوط به مرد است :

قرینه اول : یغسل ذکره که موضوع غَسل ذَکر است و شامل بول مردان می شود فقط چون غالبا زنها که بول می کنند تا حواشی مقعد رطوبت پیدا می کند

قرینه دوم : کلمه و یُذهب الغائط که از بین بردن غائط برای مردان آسان است چون با غیر آب هم می‌توانند این کار را بکنند اما زنها نمی توانند چون اطراف مقعد بولی شده است

دلیل دوم : روایت نشیط بن صالح که امام علیه السلام فرمودند : مثلا ما علی الحشفة که حشفه اختصاص به رجال دارد

إن قلت : ما در مورد زن و مرد قاعده اشتراک در تکلیف داریم و ایجاب می کند که فرقی گذاشته نشود و برای هر دو یکسان فتوا داده شود و امام علیه السلام بخاطر همین قاعده اسم زن را نیاوردند

قلت : قاعده فوق در صورتی است که حکمی بر روی موضوعی رفته که این موضوع از موضوعات احکام خمسه است مثل نماز و روزه که واجب است و فرقی بین زن و مرد نیست اما در اینجا حکم یک بار شستن خطاب به مرد است و تعدی از مخاطب مرد به مخاطب زن مصداق قاعده اشتراک نیست

و یمکن أن یجاب بهذا التفصیل من الاستاذ : آنهایی که می گویند بین زن و مرد و خنثی فرقی نمی گذارند از باب قاعده فوق نیست بلکه از باب مثال است اما دلیل :

اول : روایات باب استنجاء در رابطه با بیماری مقعد که خونی است مثلا که با پاک می شود یا نه ؟

دوم : مراجعه به روایات نقاء است که نقاء مقعدی که غائط اطرافش را گرفته به آب است که این روایات بین مرد و زن مشترک است

سوم : شهرت فتوائیه

چهارم : اجماع محصل (اجماع را استاد تحقیق و تحصیل کرده)که فرقی بین زن و مرد نگذاشته‌اند

اما در مورد قاعده مشترک ، نظر ما این است که در اینجا جاری است چون امام علیه السلام در بیان کلمه ناسی است یعنی کسی که فراموش کرد ذکر خود را بشوید و بعد از نماز یادش آمد که امام فرمودند اغسل ذکرک واعد صلاتک آیا کسی اینجا گفته این حکم مختص به مرد است ؟ نه بلکه چه زن و چه مرد فرقی ندارد و امام علیه السلام از باب مثال این ذکر را فرمودند ضمن اینکه از این قاعده اشتراک می توان استفاده کرد

و من هنا ظهر : که فرقی بین مخرج طبیعی و غیر آن نیست چون اخبار ما مطلق است و موضوع در این اخبار بول است و به حسب فهم عرف فرقی بین مخرج طبیعی و غیر آن نیست چون امام فرمودند بول را یک بار بشویید و لذا شمول آن افرادی است یعنی یشمل کل فرد من افراد المخرج

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo