موضوع: كتاب الطهارة/الاستنجاء /

امر دهم : اگر غائط از مقعد جدا شد و بر روی ران افتاد ، مرحوم سید فرمودند که اگر متصل به مخرج غائط نباشد برای مخرج مخیر بین این است که یا با آب بشوید یا سنگ یا کهنه تطهیر کند اما آن نقطه نجس حتما باید شسته شود اما نسبت به مخرج می گوید که مستحب است که با سنگ مسح نکند بلکه شسته شود لذا شستن افضل است و اگر بین شستن و کشیدن با سنگ جمع کند اکمل است لذا در اینجا چهار حکم شد که باید به ادله مراجعه کرد.

حکم اول )تخییر) دلیل حکم به تخییر اطلاق اخبار است و روایات استنجاء مطلق است هم کشیدن با سنگ و هم شستن با آب را شامل می شود

حکم دوم : (تعیّن شستن) نقطه نجس ران باید شسته شود و وجه تعین شستن این است که ران ، مخرج نیست و استنجاء با احجار و کهنه مختص به مخرج است لذا عموم مطهریت آب شامل آن می شود

حکم سوم : (برتری دادن غَسل بر مسح) برای این است که این حکم اجمالی است و فاضل هندی در کشف اللثام ادعای اجماع کردند و روایات زیادی بر افضلیت غسل بر مسح می باشد و عمده دو روایت است :

منها صحیحه ، عن هشام بن الحكم، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) يَا مَعْشَرَ الْأَنْصَارِ إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَحْسَنَ عَلَيْكُمُ الثَّنَاءَ فَمَا ذَا تَصْنَعُونَ قَالُوا نَسْتَنْجِي بِالْمَاءِ.[1] منها عن أبي خديجة، عَنْ أَبِي‌ عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: كَانَ النَّاسُ يَسْتَنْجُونَ بِثَلَاثَةِ أَحْجَارٍ لِأَنَّهُمْ كَانُوا يَأْكُلُونَ الْبُسْرَ- فَكَانُوا يَبْعَرُونَ‌ بَعَراً فَأَكَلَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ الدَّبَا فَلَانَ بَطْنُهُ فَاسْتَنْجَى بِالْمَاءِ فَبَعَثَ إِلَيْهِ النَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله و سلم)- قَالَ فَجَاءَ الرَّجُلُ وَ هُوَ خَائِفٌ يَظُنُّ أَنْ يَكُونَ قَدْ نَزَلَ فِيهِ شَيْ‌ءٌ يَسُوؤُهُ فِي اسْتِنْجَائِهِ بِالْمَاءِ فَقَالَ لَهُ هَلْ عَمِلْتَ فِي يَوْمِكَ هَذَا شَيْئاً فَقَالَ لَهُ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ- إِنِّي وَ اللَّهِ مَا حَمَلَنِي عَلَى الِاسْتِنْجَاءِ بِالْمَاءِ إِلَّا أَنِّي أَكَلْتُ طَعَاماً فَلَانَ بَطْنِي فَلَمْ تُغْنِ عَنِّي الْحِجَارَةُ شَيْئاً فَاسْتَنْجَيْتُ بِالْمَاءِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم)- هَنِيئاً لَكَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ أَنْزَلَ فِيكَ آيَةً فَأَبْشِرْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ- فَكُنْتَ أَوَّلَ مَنْ صَنَعَ هَذَا وَ أَوَّلَ التَّوَّابِينَ وَ أَوَّلَ الْمُتَطَهِّرِينَ.[2]

حکم چهارم : (اکمل جمع بین غَسل و مسح) فقها فرمودند نیاز به دلیل نیست. درعین حال شیخ طوسی در خلاف و مرحوم علامه در منتهی و مختلف ادعای اجماع کردند روایت جلسه قبل که از اهل سنت بود یک مؤید می تواند باشد و همچنین مرسله عن أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ: جَرَتِ‌ السُّنَّةُ فِي‌ الِاسْتِنْجَاءِ بِثَلَاثَةِ أَحْجَارٍ أَبْكَارٍ وَ يُتْبَعُ بِالْمَاءِ.[3] که سنت این است که با سه سنگ استنجاء شود و بعد از آن شسته شود.