درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: آسیب اجتماعی بی اعتمادی

باید به کسی اعتماد داشت که دارای ویژگی هایی باشد ودر این روایت پیش رو خصلت هایی را بیان می کند که باید در جامعه زیاد شود ویا مواظبت بر آنان کرد که این آسیب در جامعه بوجود نیاید:

15903- 1- محمد بن يعقوب عن محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد عن عمر بن عبد العزيز عن معلى بن خنيس و عثمان بن سليمان النخاس عن مفضل بن عمر و يونس بن ظبيان قالا قال أبو عبد الله ع‌ اختبروا إخوانكم بخصلتين فإن كانتا فيهم و إلا فاعزب ثم اعزب ثم اعزب المحافظة على الصلوات في مواقيتها و البر بالإخوان في العسر و اليسر.[1]

امتحان کردن برادران ایمانی به دو خصلت که اگر نیست دوری کنید وهر اعزب یعنی دوری کردن در هر مرتبه است که هرچه دید در آنان این خصلت ها نیست دوری کنند یا به زمان های مختلف وامتحان های مختلف دوری کردن باشد که اگر این ها را ندید چون ممکن است فرد اقبال وادبار داشته باشد.

نماز از ماهیت آدم خبر می دهد که چقدر به آن ووقتش اهمیت می دهد از درون فرد خبر میدهد ونماز چون امری تدریجی است پس آثارش هم تدریجی است.

ثم مرحله وزمان را می گوید که تا وقتی مایوس شد دیگر رهاشون کند.

گاه محذوری است که اگرنماز در اول وقت باشد آن کارمهم انجام نمی گردد که اینجا می شود نماز را تاخیر کرد والا کاری مهمتر از نماز نیست به فرموده شهیدرجایی ره.یا گاه اتفاقی می افتد که نماز تاخیر می شود که اینجاها معذوریت است.

گر تو تربیت خود نکنی حیوانی.

دومین مرحله بر به اخوان در عسر ولو بهم خصاصه که در سختی هم به دیگران کمک می کند وخودش را در سختی می اندازد.

این بر در عسر از مستحبات است.

به اندازه ای باید باشد که آیه فرموده:

﴿و قوله: و لا تجعل يدك مغلولة إلى عنقك- و لا تبسطها كل البسط فتقعد ملوما محسورا﴾[2] فإنه كان سبب نزولها- أن رسول الله ص كان لا يرد أحدا يسأله شيئا عنده- فجاءه رجل فسأله فلم يحضره شي‌ء- فقال يكون إن شاء الله‌.

آسیب اجتماعی سوء خلق:

احسنکم ایمانا احسنکم خلقاً

ایمان اینجا اعتقاد وصافی نفس که در مقابل حقائق تسلیم است ومخالفت ندارد وتعصبات بی مورد ندارد ونکول وجحد وانکار ندارد که کسی که این انکاررا دارد حسن خلق ندارد واهلیت ایمان وبهشت را ندارد.

اگر بی دینی است که حسن خلق است یا جزء مستضعفین است یا در درون دلش این صافی وجود دارد.

حسن خلق همین نکول نداشتن است واگر این نکول باشد حسن خلق ندارد واین حسن خلق داشتن نوعی تسلیم در برابر حق باید باشد.

اول چیز برای حسن خلق تسلیم بودن است در برابر حق.

بر به اخوان در برابر نفس خودش ایستادگی می کند وتسلیم است وحسن خلق دارد که می تواند به دیگران کمک کند.

15904- 1- [3] محمد بن يعقوب عن محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد بن عيسى عن الحسن بن محبوب عن جميل بن صالح عن محمد بن مسلم عن أبي جعفر ع قال: إن أكمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا.[4]

اتصال ایمانی قوی دارد به خداوند که حسن خلق او زیاد است.

15905- 2- و بالإسناد عن ابن محبوب عن أبي ولاد الحناط عن أبي‌عبد الله ع قال: أربع من كن فيه كمل إيمانه و إن كان من قرنه إلى قدمه ذنوبا لم ينقصه ذلك قال و هو الصدق و أداء الأمانة و الحياء و حسن الخلق.[5]

چهارچیز که اگر در فرد باشد ایمان کامل است که البته در کمال درجات زیاد است ولی در حد این کمال است که مورد قبول است،این4تا را داشت هرچند سرتا پای او گناه باشد ولی ایمان کامل است یعنی گناهانی که با یک استغفار خدا از او می گذرد منظور این گناهان صغیره است نه کبیره که توبه پذیر نباشد.

خیلی از گناهان است که عادی است واز انسان به واسطه شیطان ونفس اماره سر می زند واین ها صغیره است واگر اعتنا نشود ومواظبت نکند کبیره می شود چشمش است خائنه الاعین پیش می آید وگوش موسیقی می شنوند وسرتا پا یعنی اعضا وجوارحی که می تواند گناهی از او رخ بدهد دست وپا وگوش وچشم و...که هر کدام گناه صغیره مربوط به خودش را دارد.

نه این که غرق گناه باشد.

اول: صدق که راستگو باشد وانسان به گونه ای است که ببیند طرف مقابل صادق است کوتاه می آید.

دوم: ادای امانت که فرد خیلی مواظب است ومی ترسد که امانت را به صاحبش نداده است.

سوم: حیاء.

چهارم: حسن خلق.

این ها واین جور روایات مراتب ومصادیق آدم های مختلف را بیان می کند.

حسن خلق چیست که فرد دارای حسن خلق در قیامت از بقیه جلو می افتدو حسابش یا کشیده نمی شود یا آسان گیری می شود.

از شاخصه های فقه الاجتماع است.

البته اگر کسی که این5تا را دارد شاید به مرحله گناه نرسد.