درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: سوءخلق

حسن خلق آثار عظیمی درروایات برای آخرت ودنیا در آن ذکر شده است که باید کتابی مخصوص آن نوشته شود.

15949- 3- و عنه عن أبيه عن ابن محبوب عن بعض أصحابه عن أبي عبد الله ع قال: قلت ما حد حسن الخلق قال تلين جناحك و تطيب كلامك و تلقى أخاك ببشر حسن.[1]

15919- 16- محمد بن علي بن الحسين في عيون الأخبار عن محمد بن علي ماجيلويه عن علي بن إبراهيم عن أبيه عن علي بن معبد عن الحسين بن خالد عن الرضا عن آبائه ع قال: قال رسول الله ص‌ نزل علي جبرئيل من رب‌العالمين فقال يا محمد عليك بحسن الخلق فإنه ذهب بخير الدنيا و الآخرة ألا و إن أشبهكم بي أحسنكم خلقا.[2]

عن آبائه یعنی سینه به سینه نقل شده تا به امام رضا علیه السلام رسیده است این هم یک توجیه این گونه روایات است.

لفظ محمد اسم پیغمبری آن حضرت است یعنی یا محمد یعنی یاپیامبر

بر تو باد به حسن خلق که برای تو خیر دنیا وآخرت را به دنبال دارد.

خطاب جهانی است وقتی به صورت"الا" می آید یعنی همه بدانید،شبیه ترین شما به من که آثار پیامبری به من را دارد که اثر پیامبری این است حسن خلق است که بیشترین حسن خلق شبیه ترین به پیامبر است.

در قیامت هم اولین کسان وارد به بهشت شبیه ترین به پیامبرهستند که همین اولین وارد به بهشت را می رساند

15920- 17- و بأسانيد تقدمت في إسباغ الوضوء عن الرضا عن آبائه ع قال: قال رسول الله ص‌ عليكم بحسن الخلق فإن حسن الخلق في الجنة لا محالة و إياكم و سوء الخلق فإن سوء الخلق في النار لا محالة[3]

درعیون وهم در صحیفه امام رضا علیه السلام نقل شده از آباء گرام ایشان.

برشما باد به حسن خلق که حتما حسن الخلق وارد بهشت می شود وسوء خلق حتما به جهنم می رود.

در اعراف تقسیم بندی است که کسی محروم نمی شود ومی توان برزخی بین بهشت وجهنم تصور کرد ولی صراحت روایات این نیست.

سوال: اگر حتی کافر هم باشد با حسن خلق خارج می شود؟ یا اگر شیعه باشد ولی باسوء خلق وارد جهنم می شود؟

اعراف می تواند این سوال را جواب دهد.

این صفت می تواند فرد را از ایمان خارج وحسن خلق می تواند فرد را وارد ایمان کند.

شفاعت می تواند این را درست کند.

15927- 24- و بالإسناد قال: قال رسول الله ص‌ أقربكم مني مجلسا يوم القيامة أحسنكم خلقا و خيركم لأهله.[4]

نزدیک ترین مجلس را در قیامت به پیامبر خوش خلق ترین و بهترین ها از لحاظ رفتار به خانواده است.

15926- 23- و بالإسناد قال: قال علي بن أبي طالب ع‌ سئل رسول الله ص ما أكثر ما يدخل به الجنة قال تقوى الله و حسن الخلق.[5]

دوچیز وارد بهشت می کند؛تقوا وحسن خلق.

قسمت هایی از حسن خلق داخل تقوا است وقسمت هایی نیست.

تقوا معنایی بسیط دارد وحسن خلق نیز معنایی بسیط دارد،با توجه به اشتقاق معانی واصالت المعنا می توان گفت که کسی که تقوا دارد به درجاتی که رسید می تواند علت حسن خلق شود و همچنین کسی که حسن خلق دارد درجاتی از آن که رسید علت تقوا می شود وایجاد کننده تقوا می گردد.