درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: تندخویی

اگر جایی به طور قطعی بیان شده وعده ووعید این حکم شرعی است؛وعده آتش باشد معلوم است واجب است.

در مواردی منجر به نار شده که حکم به واجب داده می شود.

یاجایی که وعده بهشت داده شده ،در جاهای دیگر احکام پایه حکم است واین بهشت رفتن پایه حکم می شود.

صنائع المعروف:کارهای خوب ومناسب وحسن بشر یدخلان الجنه ویکسبان المحبه

بر عکس بخل وعبوسی از خدا دور می کند وداخل آتش می شود.

15948- 2- و عنه عن أبيه عن ابن محبوب عن هشام بن سالم عن أبي بصير عن أبي جعفر ع قال: أتى رسول الله ص رجل فقال يا رسول الله أوصني فكان فيما أوصاه أن قال الق أخاك بوجه منبسط.[1]

گفت مرا وصیت وتوصیه کند؛فرمود صل الله علیه واله برادرت را باروی باز ملاقات کن.

دو مطلب:

1- وقتی بنا گذاشته برای او حتما وصیت بشود اهمیت بالای این وصیت است ومعلوم مهترین وصیت را حضرت می کنند.

2- الق" امر است این یک امر،دو بوجه منبسط" امر دوم است واین جزء وظائف اجتماعی است که به طور کلی دستور حضرت این است که افراد ملاقات کنند با وجه منبسط واین دستور اجتماعی عمومی است وهرچه در ظرف لقاء است باید این جهت رعایت شود.

یک امر اجتماعی که به ذات افراد از جهت فطری باید خطاب قرار گیرد یعنی به حسب ذاتی وطبیعی افراد است.

ظهور این که یک امر است که اگر ملاقات کردی این گونه باشد.ولی باطنش این است که اصلا ملاقات باشد وبه روی باز باشد.

15949- 3- و عنه عن أبيه عن ابن محبوب عن بعض أصحابه عن أبي عبد الله ع قال: قلت ما حد حسن الخلق قال تلين جناحك و تطيب كلامك و تلقى أخاك ببشر حسن.[2]

حدحسن خلق چیست؟

خفض جناح :وقتی بال هایش را بالا می اندازد معلوم است دور می شود ولی خفض جناح یعنی بال های خودش را جمع می کند.

برخی محققین می گویند هرفرد مغناطیس دارد به اندازه 30 متر(بنده 8متر شنیدم) که این مغناطیس جناح نامیده شده است.

کلام نیک باشد ونیش دار نباشد وکلمات حرمت طرف را نگه دارد .

ملاقات برادر خودت با خوشرویی.

این همان اشتقاق معانی است که حسن خلق ووجه منبسط در هم تنیده شده است.

15950- 4- و عن عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن علي بن‌الحكم عن الحسن بن الحسين قال سمعت أبا عبد الله ع يقول قال رسول الله ص‌ يا بني عبد المطلب إنكم لن تسعوا الناس بأموالكم فالقوهم بطلاقة الوجه و حسن البشر.[3]

این بنی عبدمطلب الگو بوده اند وجاهای مختلف این خطاب به بنی عبدمطلب آمده است.

توسعه مالی را ندارید که به مردم عطا کنید پس آنان را با روی خوش ملاقات کنید.

طلاقه وجه وحسن بشر دو مطلب است؛طلاقه یعنی ترش رو نباشد وحسن بشر یعنی از این خوشرویی اثر ببیند وحسنی ببرد مخاطب وخوشش بیاید.

سوال:

روایت قبل الق اخاک است واینجا الناس ایا باید با همه روی خوش باشد یا فقط برادران دینی؟

با همه باید باشد واین محصور نیست،ودر سیره اهل بیت ع بوده که این خوش رویی باعث جذب مخالفان می شده است.

درواقع حسن خلق به حسب مکان وافراد فرق دارد که با دشمن به اندازه دوست نباید خوش رو بود.

15952- 6- و عنهم عن أحمد عن عثمان بن عيسى عن سماعة بن مهران عن أبي عبد الله ع قال: ثلاث من أتى الله بواحدة منهن أوجب الله له الجنة الإنفاق من الإقتار و البشر بجميع العالم و الإنصاف من نفسه.[4]

3چیز هست که اگر کسی یک مورد آن راداشت بهشت بر او واجب می شود،انفاق در تنگ دستی ،گاه دارد ولی گاه خودرا به سختی می اندازد درعین حال که می توانسته توسعه در کار خود داشته باشد.خوش رویی به جمیع عالم،بله با دشمن نباید طوری باشد که انگار هیچ چیزی نیست وشما هرچه خواستید سرما بیاورید که این بی عاری است وخوشرویی نیست،خوشرویی باید جوری باشد که ما مسلمانیم واین گونه هستیم ولی در عین حال حق خودمان را هم می گیریم.انصاف داشته باشد.

15953- 7- و بالإسناد عن سماعة عن أبي الحسن موسى ع قال: قال رسول الله ص‌ حسن البشر يذهب بالسخيمة.[5]

خوش رویی بدی ها وزشتی ها را می برد. سخیمه: تاریکی وزشتی ها وکینه توزی ها

خوشرویی کینه ها را می برد.

15954- 8- محمد بن علي بن الحسين في المجالس عن علي بن أحمد بن موسى عن محمد بن هارون عن عبيد الله بن موسى عن عبد العظيم الحسني عن محمد بن علي الرضا عن آبائه ع قال: قال أمير المؤمنين ع‌ إنكم لن تسعوا الناس بأموالكم فسعوهم بطلاقة الوجه و حسن اللقاء فإني سمعت رسول الله ص يقول إنكم لن تسعوا الناس بأموالكم فسعوهم بأخلاقكم.[6]

شما نمی توانید با مالتان مردم را خوشحال کنید ولی با روی خوش ملاقات کنید مردم را که هم ملاقات کنید وهم روی باز وخوش رویی باشد که آنان اثر بگیرند.که از نبی صل الله علیه واله شنیدم که فرمودند با خلاقتان به مردم وسعت دهید چون که نمی توانید با اموالتان به مردم توسعه دهید.

این ها اشتقاق معانی است.

نکته این بود که هرجا وعده اتش وبهشت داده شده یعنی موضوع اهمیت دارد مورد مواخذه قرار می گیرد وبد خلق لامحاله به جهنم می رود وحسن خلق لامحاله به بهشت می رود وجزء واجبات است.

آسیب اجتماعی دروغ گویی:

108 باب وجوب الصدق‌

15955- 1- محمد بن يعقوب عن عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن ابن محبوب عن العلاء بن رزين عن عبد الله بن أبي يعفور عن أبي عبد الله ع قال: كونوا دعاة للناس بالخير بغير ألسنتكم ليروا منكم الاجتهاد و الصدق و الورع.[7]

داعی مردم باشید با عمل که اثر بیشتری دارد،وقتی تحسین می کنند فردی را با خصوصیاتی که دارد اثر گذاری بیشتر از زبان دارد.

مردم را به سمت خیر دعوت کنید بدون زبان؛ تا مردم از شما ببینند جدیت وکوشش وراستگویی وپارسایی را .

که عملا مردم شما را ببینند خیر دارید وتلاش دارید وتنبل نیستید وراستی ودرستی دارید.

مسائل اجتماعی است واثرات اجتماعی است که مردم می بینند از شما.

15956- 2- و عنهم عن سهل بن زياد عن ابن أبي نجران عن مثنى الحناط عن محمد بن مسلم عن أبي عبد الله ع قال: من صدق لسانه زكا عمله.[8]

انسان راستگو عملش هم پاک می شود.