موضوع: (شرایط وضو - ادامه شرح متن سبد در بحث موالات - صور و حکم فهمیدن انجام ندادن مسح در ابتدای نماز - حکم راه رفتن در هنگام وضو گرفتن)

شرح متن چهارم: سید فرمودند که برخی از علماء موالاتِ به معنای تتابع عرفی را واجب دانسته‌اند لذا اگر کسی موالات را به معنای خشک نشدن مراعات کند و بین آنها فاصله ایجاد کند و متابعت عرفی را مراعات نکند وضو باطل نمی‌شود و ما (استاد) در ذیل قول سوم هم نام قائل و هم دلیل و هم وجه ضعف دلیل ذکر کردیم که خلاصه وجه ضعف این است که متابعت به معنای عدم جفاف هیچ دلیلی بر وجوب آن نداریم نه دلیل بر وجوب نفسی و نه شرطی آن، و حق این است که متابعت در روایات به معنای وحدت عمل به حفظ هیئت اتصالیه عمل است و اما جفاف اماره دارد که آیا وحدت عمل حفظ شده است یا نه؟

شرح متن پنجم: میزان خشک‌ شدن و تر بودن اعضای وضو را بیان می‌کند سید می‌فرماید که منظور ما از بقای رطوبت و تری همه عضو سابق نیست لذا اگر به نحو موجبه جزئیه عضو سابق مرطوب باشد یعنی برخی از اجزایش مرطوب باشد وضو درست است اما اگر کل عضو سابق خشک شود همان مسائل قبلی را باید رعایت کند.

اما دلیل آن:

دلیل اول: استصحاب صحت یعنی اگر قسمتی از دست خشک و قسمتی دیگر رطوبت آن باقی است و شک شد که وضو صحیح است یا نه؟ استصحاب صحت جاری است.

دلیل دوم: اطلاق کتاب و سنت چون از ظاهر کثیری از عبارات فقهای قدما استفاده می‌شود که آنها از ﴿فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم﴾ به دست آورده‌اند که اگر تمامی عضو سابق خشک نشده باشد وضو صحیح است.

دلیل سوم: روایات خاصه است مثل جفَّ وَضوئی به فتح واو یعنی تمام آب وضوی من خشک شد یا روایت دیگر: حتی یبس وضوئک یعنی تمام اعضای وضو خشک شود.

دلیل چهارم: روایاتی که برای مسح سر و پا درصورتی‌که آب دست خشک شود از آب ابرو و مژه و محاسن برای مسح استفاده شود دلالت می‌کند که اگر تمامی عضو خشک شود آبی نیست بردارد و وضو باطل است پس اگر همه‌اش خشک نشده است می‌تواند آب بردارد و وضو صحیح است.

مسئله ۲۴: درباره نمازگزاری است که در آغاز نماز متوجه شد برخی از مسح را انجام نداده است در اینجا سه حکم وجود دارد:

حکم اول: اگر وضو بگیرد و نماز را شروع بکند و در آغاز نماز یادش آید که برخی از سه مسح یا هر سه مسح را فراموش کرده و‌ رطوبت هم باقی نیست در اینجا هم وضو و نماز باطل است چون به طبق نص پیامبر اکرم طهارت شرط صحت نماز است «لا صلاة الا بطهور» و در روایات است که اگر اعضای وضو خشک شود نمی‌توان از آب خارجی برای مسح استفاده کرد.

حکم دوم: اگر برخی از اعضای وضو مرطوب است در همان حالت نماز از رطوبت بردار و مسح را انجام دهد اما نماز را دوباره بخواند چون بخشی از نماز با وضوی ناقص خوانده شده است.

حکم سوم: اگر هیئت اتصالیه به هم خورد و وحدت عمل باقی نباشد مجدداً وضو بگیرد و دوباره نماز را بخواند چون صحت وضو بنا بر بقای رطوبت است اما به نظر ما بقای رطوبت کافی نیست بلکه موالات و وحدت عمل باید وجود داشته باشد.

مسئله ۲۵: بعد از اینکه صورت و دست‌ها را شست اگر چند قدمی بردارد و بعد مسح را آنجا دهد ضرری به وضو نمی‌زند و هم‌چنین اگر راه رود و در حین راه رفتن غسلات را تمام کند وضو صحیح است و فقط آنکه شرط است متابعت فعلیه است که آنقدر قدم بر ندارد که فاصله طولانی برداشته شود که متابعت از بین برود و لذا لازم نیست وضو در مکان واحدی انجام بشود.