موضوع: (شرایط وضو - اشکال نداشتن غایات متعدده برای یک وضو و یک وضو برای چند غایت - نیت کردن غایات وضو با یک نیت یا چند نیت - نظر استاد)

عنوان بحث این بود که اگر غایات متعدد بود آیا هرکدام وضوی مستقلی می‌خواهد یا یک وضو؟ گفتیم یک وضو کافی است اما این بحث در اصول بحث مهمی دارد بنام تداخل اسباب و مسببات است که دو مبنا مطرح شد.

اما مبنای سوم: اگر جنس شرط متحد باشد قائل به تداخل اما اگر متعدد باشد قائل به عدم‌ تداخل می‌شوند.

نظر استاد: حق با مشهور است که نباید شرطیات منطقی و فلسفی با فقهی خلط شود چون در فقه از شرایط شرعیه بحث می‌شود و در شرط منطقی یک موضوع بنام شرط و دوم جزا می‌خواهیم اما در فلسفه علاوه بر این دو، تجانس بین شرط و جزا لازم است اما در شرط شرعی همه شرایط شرعی به یک قضیه حملیه برمی‌گردد مثلاً «ان خفی الاذان فقصر» یعنی قضیه حملیه ای که به یک موضوع و محمول برمی‌گردد که «الصلاة الواحبة مقصور فیها عند خفاء الاذان» یا اگر حدث سر بزند وضوی نماز باطل می‌شود که می‌شود «الوضوء واجب عند خروج البول» و ... و این بحث برای این است که قضایای شرعیه بر مدار اعتباریات است و قانون اعتباری به ید معتبِر -که همان شارع باشد- است و لذا لازم نیست این بحث به باب تداخل اسباب برده شود.

بعد از این مطلب به چند امر اشاره می‌شود:

امر اول: اجتماع غایات متعدده برای یک وضو مشکلی ندارد و همچنین یک وضو برای چند غایت اشکالی ندارد مثلاً بعد از وقت وضو گرفت برای نماز قضا از آن‌طرف که نذر کرده مس قرآن بکند با همین یک وضو انجام می‌شود چون همه این غایات برای یک امر است و آن طهارت است که با یک وضو طهارت انجام می‌شود لذا طهارت روی طهارت نمی‌خواهد.

امر دوم: آیا همه غایات با یک نیت لازم است انجام بشود یا نه؟ سید فرمودند اگر با یک نیت همه غایات، نیت بشود کافی است اما بین امتثال و اداء فرق است که با وضو طهارت حاصل می‌شود اما امتثال حاصل نشده است و امتثال نسبت به همان کاری که می‌خواهد انجام بدهد حاصل شده است مثلاً می‌خواست نماز قضا بخواند امتثال برای آن انجام‌شده اما برای نذر و ... امتثال حاصل نشده است.

نظر سید در صورتی صحیح است که معتقد باشیم هر یک از این غایات مستقلاً علت و داعی برای وضو است و هرکدام علت تامه وضو است چون همه این‌ها دنبال یک غرض‌اند و آن‌یک غرض طهارت است پس یک‌ طهارت دیگری نمی‌خواهد و اگر یک وضوی دیگری بگیرد این وضو طهارتی نیست بلکه نورٌ علی نورٌ است پس هرکدام از این‌ها که سبب مستقل باشد غرض را به دست آورده است پس امتثال حاصل شده است بله اگر کل این‌ها مجموعاً صلاحیت یک وضو داشته باشند یا برخی از این غایات مستقلاً سبب وضو و برخی تبعی برای وضو هستند اینجا حق با شماست که با یک وضو ادا انجام‌شده اما امتثال انجام نشده است.

إن قلت از آقای خویی ره: مجموع انتزاعی است و در ظرف خارج مجموع نداریم و امر ذهنی متعلق نمی‌شود لذا نیت کردن امر ذهنی اثری ندارد.

قلت: بله مجموع انتزاعی است اما این عنوان حاکی از معنون خارجی است که دیگر متعلق امر و نهی واقع می‌شود مثل مفهوم شیء که در ذهن است اما عنوان برای اشیای خارجی است لذا می‌شود گفت أحد الاشیاء لذا اشکالی ندارد وضو نیت شود به‌عنوان أحد الاسباب و الافراد اما اشکال این است که امتثال به آنچه نیت کرده محسوب نمی‌شود بلکه امتثال از أحد الافراد شده است.