الموضوع: كتاب الطهارة/الوضوء /المسلوس/ دائم الحدث/ الدرس 5

( فصل فی دائم الحدث - آیا مسلوس می تواند مس کتابت بکند ؟ - اقوال - ادله - نظر استاد )

آیا مسلوس و مبطون بعد از نماز می تواند مس کتابت را انجام دهد با توجه به اینکه دائم الحدث است یا نه ؟ سید ره فرمودند جایز نیست حتی در حال نماز مگر در صورتی که مس واجب باشد مثلا بخواهد قرآن را از جایی که بی احترامی می شود خارج کند

وجه اشکال : صاحب جواهر[1] در جواهر می فرمایند که وضو برای این دو نفر اباحه دخول در نماز می آورد و بیش از این اندازه به او اجازه نمی دهد لذا نمی تواند با این وضو مس قرآن بکند ، این بیان در صورتی کامل است که ما اعتماد بکنیم بر موثقه این بکیر : وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: «صَاحِبُ اَلْبَطَنِ اَلْغَالِبِ يَتَوَضَّأُ وَ يَبْنِي عَلَى صلاته. [2]

منظور از یبنی علی صلاته نماز واجب است و شامل مس قرآن نمی شود ، آنهایی که نوافل را به نماز واجب ملحق کرده اند از اطلاق صلاته بدست‌ آورده اند که چون صلات مطلق است اعم از واجب و مستحب است اما کتابت قرآن که نماز نیست و ما قبلا ثابت کردیم که بول این دو فرد ناقض وضو نیست وقتی شرعا او را طاهر بدانیم و محدث نباشد بر او مس کتابت جایز است ، در ذیل موثقه سماعه این بحث گذشت که حضرت فرمودند که بول و غایط اگر قطع نشود ناقض طهارت نیست؛ بلاء ابتلی فیه و لا یعیدن الوضو الا من الحدث الذی یتوضا منه

قد یقال : مسلوس و مبطون مثل متیمم است که وضوی جبیره ای می گیرد همانطوری که وضوی جبیره و تیمم طهارت واقعیه می آورد و نمی‌توان مس قرآن بکند همچنین و ضوی این دو فرد جامع بین همه این کارها است با اینکه بسیاری از فقها مثل شیخ طوسی ره می فرمایند در اثنای نماز لازم نیست تجدید وضو بکند پس همواره این وضو منجز است و می‌تواند مس قرآن بکند

مساله ششم : اگر کسی احتمال می دهد که بول یا غایط قطع می شود و در آن فرصت می تواند نماز را کامل بخواند آیا صبر کردن واحب است یا نه ؟ سید ره فرمودند که احتیاط واجب صبر کردن است

اما وجه احتیاط دو دلیل است :

اول : امتثال علم اجمالی صحیح است و با وجود امتثال علم اجمالی نباید در حالت جریان بول نماز بخواند مثل شیخ ره در رسائل که فرمودند امتثال علم اجمالی کافی است

دوم : در چنین موردی بَدار یعنی اول وقت جایز نیست چون دلیلی بر جواز بدار نداریم بلکه بجای بدار باید تاخیر بیندازد چون در اول وقت استصحاب بقای عذر دارد و همچنان عذر باقی است اما بخاطر احتمال دادن قطع بول باید بدار را کنار بگذارد پس با استصحاب بقای عذر بدار جایز است اما با این صورت احتیاط واجب در صبر کردن است چون بخاطر وجود استصحاب بقای عذر است

بله اگر کسی عجله دارد و نماز را خواند و کشف شده که فرصتی دارد که نماز را بدون بول می تواند بخواند در اینجا باید داخل وقت اعاده بکند چون در بحث إجزاء آمده است که اگر حکم ظاهری موافق با حکم واقعی بود مجزی است ولی اگر کشف خلاف شد که نوافل با حکم واقعی نبوده مجزی نیست و همین قاعده در ذوی الاعذار مطرح است کسی که با تیمم نماز خواند و بعد کشف خلاف شد اینجا باید با وضو نماز بخواند البته این قاعده مربوط به عذر مستوعب که همه وقت را می گیرد می باشد یعنی فکر کرده تا غروب عذر برطرف نمی‌شود و بعد از نماز خواندن در اول وقت فهمید که عذر برطرف شده است

سید ره فرمودند اگر احتمال بدهد بول در فلان ساعت قطع یا خفیف می‌شود اگر بداند احیناط در صبر کردن است حتی در صورتی که احتمال بدهد اما حق این است که به نظر ما صبر کردن واجب نیست چون سابقا گفتیم که وظیفه این دو فرد یک وضو برای هر دو نماز است