الموضوع: كتاب الطهارة/الوضوء /المسلوس/ دائم الحدث/ الدرس 6

( فصل فی دائم الحدث - اگر مسلوس در بین یا بعد از نماز خوب شد تکلیف او چیست ؟ - اقوال - ادله - نظر استاد )

اگر مسلوس یا مبطون مشغول به نماز شد به اعتقاد اینکه در ادامه زمان نماز، فرصتی پیدا نمی شود که بول قطع شود تا بتواند در آن فرصت نماز بخواند حال در اثنای نماز یا بعد از نماز بول قطع شد تکلیف او چیست ؟ اگر در اثنای نماز بول قطع شود باید نماز را بشکند و نماز را اعاده بکند چون نماز در داخل حدث خوانده شده است و اگر بعد از نماز بول قطع شود اعاده واجب است چون مامور به واقعی از ماموربه ظاهری مجزی نیست یعنی آن نمازی که خوانده تکلیف او نبوده است بلکه تکلیف واقعی آن نماز با طهارت بوده است

مساله هشتم: آیا نماز اضطراری مجزی است یا نه ؟ یعنی در داخل وقت اگر اضطرار برطرف شد دوباره بخواند و اگر در خارج وقت این اضطرار برطرف شد قضا بکند یا نه ؟

ابن ادریس در سرائر[1] ج ۱ ص ۳۵۱ فرمودند که نماز اضطراری نمازی است که با تخفیف انجام می شود و نباید طولانی بکند و باید اکتفا بکند به اقل ما یمکن مثلا به جای خواندن حمد ، تسبیح بخواند چون سوره حمد طولانی است

مرحوم شیخ انصاری ره در حاشیه نجات العباد ص ۳۸( رساله عملیه ایشان است( می‌فرماید که اگر قطع بول یا غائط یه اندازه ای است که می تواند در آن زمان یک نماز کوتاه بخواند و این نماز با وضو و طهارت بدن است احتیاط واجب آن است که این نماز اضطراری را بخواند مثلا به جای رکوع و سجود اشاره به آن بکند یا بجای قرائت کامل یکی از تسبیحات اربعه را بخواند بعد می فرماید کما اوجبها بعض اصحابنا که برخی از امامیه این نماز را واجب کرده و به نظر می رسد این بعض اصحاب ابن ادریس باشد اما خودشیخ در کتاب طهارت که یک کتاب استدلالی است می فرماید همان نماز متعارف که نماز مسلوس و مبطون است را بخواند حال اگر کسی این متعارف یا اضطرای را خواند باید قضا بکند یا نه ؟ که در مساله ده مطرح می شود

نظر استاد : همان نماز متعارف است ، نماز اضطرای هم در اجزای رکنی و هم غیر رکنی در لسان شارع آمده است مثل نماز خوف که هم در ارکان و هم غیر ارکان بدل دارد مثلا در فاتحه الکتاب می تواند چند تا سبحان الله بگوید ، یکی از جاهایی که نماز اضطراری است نماز غریق است پس نماز اضطرای داریم لذا مرحوم ابن ادریس دیده که چون نماز اضطرای داریم و اجزاء قابل ابدال اند فتوا داده که اگر یک فرصت کوتاهی بول قطع شد نماز را کوتاه بخواند اما مشکل ما اخبار مسلوس و مبطون است که ناظر به این است که وظیفه این دو نفر نماز متعارف است لذا بر اساس این روایات کوتاه کردن نماز لازم نیست و جمع بین دو نماز هم واحب نیست

مساله نهم : اشاره به مستحاضه است که دائم الحدث است که سید ره این مساله را به جای خودش موکول کرده است

مساله دهم : اگر مسلوس و مبطون با یک وضو نماز بخواند یا اینکه در اثنای نماز وضو بگیرد اگر در داخل وقت یا خارج وقت خوب شود که اگر در داخل وقت بهبودی یافت باید اعاده بکند چون ماموربه ظاهری کفایت از ماموربه واقعی نمی کند و اگر خارج از وقت خوب شود قضا بر او واجب نیست چون قضا تابع فوت است اقض ما فات ، بر مسلوس و مبطون عنوان فوت صدق نمی کند و وظیفه او یک وضو بود و به همان عمل کرد و نماز خواند و این مساله در ذوی الاعذار هم می آید