موضوع: كتاب الطهارة/الأغسال /غسل الجنابة/ ادله/ الدرس 17

(فصل فی الاغسال - در غسل جنابت فرقی بین جماع در قُبل و دبر نیست - ادله مشهور)

فرع دوم : سبب جماعت جماع است و فرقی نیست جماع از دبر یا قُبل باشد اما برخی ازفقها مخالفت کرده اند و گفته اند که وطی اگر در دبر زن یا پسر انجام شود و موجب انزال منی نشد موجب غسل نمی شود اما تحقیق بحث :

قول اول : که غسل هم بر فاعل و مفعول واجب است و این قول هم شهرت فتوایی و هم ادعای اجماع شده و هم سید مرتضی فرمود لا خلاف بین المسلمین

قول دوم : از شیخ در استبصار و علامه در نهایه و سلار در المراسم فی الفقه که وطی در دبر سبب غسل نیست ، علامه در المنتهی تردید کردند ، مرحوم صدوق در من لا یحضره الفقیه روایات را برای جماع از قبل نقل کرد و چیزی از دبر نقل نکرد و ظاهر این است که ایشان وطی در دبر را سبب غسل نمی داند مرحوم کلینی در کافی مرفوعه برقی را نقل کرده و ظاهر این است که ایشان وطی در دبر را موجب غسل نمی دانند

اما ادله مشهور که در حصول جماع بین قبل و دبر فرقی نیست : اطلاق کتاب و سنت است

اطلاق کتاب : سوره نساء [1] ، ... أو لامستم النساء .... ، تقریب استدلال این است که ملامست شامل وطی در دبر و قبل می شود و اگر کسی بگوید ملامست اطلاق ندارد و فقط انصراف به وطی در قبل دارد این انصراف ظهور نمی سازد چون انصراف اگر حاقی باشد یعنی از خود متن لفظ باشد ظهور می آورد اما اینجا انصراف بر اساس المطلق الی الإطلاق ینصرف الی فرد اکمل است که فرد اکمل بین دبر و قبل ؛ قبل است

مورد نقض قول مشهور : صحیحه ابی مریم انصاری : وعنه، عن أحمد بن محمد، عن أبان بن عثمان، عن أبي مريم، قال: قلت لأبي جعفر عليه السلام: ما تقول في الرجل يتوضأ ثم يدعو جاريته فتأخذ بيده حتى ينتهي إلى المسجد؟ فإن من عندنا يزعمون أنها الملامسة، فقال: لا والله، ما بذلك بأس، وربما فعلته، وما يعني بهذا (أو لامستم النساء) إلا المواقعة في الفرج.[2] ، که از لامستم از امام باقر علیه السلام سوال کرد که حضرت آن را وطی در قبل می دانند .

جواب : به نظر ما لامستم از نظر تفسیر مطلق است و کلمه فرج اعم از قبل و دبر است و در لغت عرب اثبات نشده فرج مختص به دبر است بلکه عام است

    1. شاهد اول : که فرج اطلاق بر آلت مرد شده است سوره مومنون[3] که مراد از الذین هم ، مرد است که حافظ بر فروج است که فرج یعنی همان آلت مرد است

    2. شاهد دوم : که فرج به دبر هم می گویند در موثقه سماعه :. وعنه، عن أخيه الحسن، عن زرعة، عن سماعة، قال: سألت أبا عبد الله عليه السلام عن الرجل يمس ذكره أو فرجه أو أسفل من ذلك وهو قائم يصلى، يعيد وضوءه؟ فقال: لا بأس بذلك، إنما هو من جسده. [4] ، که ذَکَر ، قُبل است و فرج دبر است