الموضوع: كتاب الطهارة/غسل الجنابة /دوران جنابة/ الدرس 25

مساله چهارم : آیا در دوران جنابت بین دو نفر اقتدای به یکی از آن دو نفر جایز هست یا نه؟

فرع اول : اگر علم اجمالی دارد که یا خودش جنب است یا دیگری آیا اقتدای به دیگری جایز است یا نه ؟ دو قول است:

اول : اقتدا جایز نیست مرحوم سید ره در عروه و محقق[1] در معتبر و صاحب جامع المقاصد[2] و شهید اول [3] در دروس و فخر المحققین[4] و صاحب جواهر در جواهر[5] و هو المختار

دوم : عده ای قائل به جوازند مثل علامه[6] در تذکره و محدث بحرانی[7] .

اما ادله مجوزین:

اول : هر یک از این دو نفر استصحاب طهارت جاری می کنند و نتیجه آن جنب نبودن هر کدام است لذا با وجود استصحاب عدم غسل اقتدا جایز است.

دوم : هر کسی برای خودش استصحاب طهارت دارد لذا نزد خودش نمازش را صحیح می داند و صحت اقتدا مشروط به صحت نماز امام جماعت است و ایشان نمازش را درست می داند.

سوم : احکام جنابت بر این دو مترتب نمی شود مثل دخول در مسجد یا خواندن سوره های سجده دار چون ایشان في نفسه پاک است.

اشکال استاد : این ادله فوق جواز اقتدا را ثابت نمی کند بلکه اثبات می کند که نماز دیگری نزد خودش صحیح است و صحت نماز مجوز برای صحت اقتدا نمی شود چون مدار بر جواز اقتدا علم مأموم است یعنی ماموم عالم به‌ عدالت و صحت قرائت و طهارت امام جماعت است و اینجا علم اجمالی دارد که خودش یا امام جنب است و با وجود این علم نمی تواند اقتدا کند.

شاهد این است که امام جماعت مستصحب الطهارت دارد و خودش را متطهر خواند اما مأموم می داند ایشان محدث است همه فقها می گویند جواز اقتدا برای مأموم نیست ؛ مضافا که علم به انزال منی شرط تحقق جنابت واقعی است و این علم ربطی به بحث اقتدا کردن ندارد و آنچه مورد بحث است این نیست که امام جماعت علم به انزال منی ندارد بلکه آنچه بحث است این است که علم اجمالی دارد به یکی از این دو نفر که جنب هستند و این علم اجمالی ؛ علم تفصیلی تولید می کند. باقی می ماند احکام مساجد و خواندن سوره های سجده دار: اين دليل مفید نیست چون چه بسا کسی می تواند بخاطر استصحاب طهارت وارد مسجد شود اما نمی تواند امام جماعت شود چون مدار بر جواز اقتدا کردن علم مأموم است نه اینکه کسی که در مسجد رفت و آمد می کند می تواند امام جماعت باشد و حکم ظاهری او برای بنده جواز اقتدا نمی آورد.

فرع دوم : اگر جنابت بین سه نفر باشد که برای یکی از این سه شخص یا دو تا از این سه نفر اقتدای به نفر سوم جایز است چون علم اجمالی بین سه نفر مثل علم اجمالی بین دو نفر قوی نیست علم اجمالی به جنابت دو نفر دائره اش وسیع نیست و محصور است اما بین سه نفر وسیع است ضمن اینکه از علم اجمالی بین دو نفر ؛ علم تفصیلی به بطلان نماز جماعت این دو نفر تولید می شود اما از این سه نفر چنین علم اجمالی تولید نمی شود.

نظر استاد : این علم اجمالی گرچه مولد علم تفصیلی نیست اما به همین اندازه که می داند یکی از این سه نفر جنب است اقتدا جایز نیست چون اجمالا می داند اقتدا به یکی از این سه نفر باطل است و همین علم اجمالی موثر است لذا ملحق به صورت قبلی می شود و جالب این است که صورت بعدی که مربوط به شخص ثالث است سید ره قائل به بطلان است.

فرع سوم: علم اجمالی دارد به جنابت یکی از این دو نفر یا یکی از این سه نفر ؛ حکم اقتدا به یکی از این دو نفر یا یکی از این سه نفر را سید ره فرمودند جایز نیست اما ایشان یک متنی اینجا دارند که بیان می کنیم که در توضیح این متن اموری بیان می شود