الموضوع: كتاب الطهارة/غسل الجنابة /حرمة الوضوء بعد الغسل/ الدرس 29

( فصل فی الاغسال - ادله حرام بودن وضو بعد از غسل جنابت - اشکالات بحث)

مساله یازدهم : در مواردی که از باب احتیاط باید جمع بین غسل و وضو کرد قاعده این است که غسل را به مثل بول یا ..‌. باطل کند چون وضو با وجود غسل جنایت جایز نیست و احتمال هست که این غسل جنابت باشد

توضیح ذلک : دو جهت وجود دارد

    1. جهت اول : آیا وضو قبل یا بعد از غسل جنابت جایز است یا نه ؟ حق این است که وضو به نیت رفع حدث جایز نیست اما به رجاء مطلوبیت جایز است برخی از فقها در بحث استمنا قائلند که هم وضو و غسل واجب است و هو المختار اما این وضو به نیت رجاء است یعنی چون وضو محبوب مولا است به امید اینکه جنب از حرام به نور دست یاید وضو بگیرد

دلیل فقها برعدم جواز وضو بعد از غسل جنابت هم آیه و هم روایت است

اما آیه : و اِن کنتم جنبا فاطهروا چون اگر وضو بعد از غسل جایز بود هرگز قبل از این آیه در باره حدث اصغر حکم به وضو نمی کرد اول آیه این است که و إذا قمتم الی الصلاة فاغسلوا که یک قاعده است که تفصیل یعنی جدا انداختن ؛ قطع می کند شراکت را ( التفصیل قاطع للشرکه ) یعنی همینکه وضو را برای بول و غائط گذاشت و غسل را برای جنابت گذاشت می رساند که مشترکا انجام ندهید لذا وظیفه جنب فقط غسل است

اما روایات معتبره است :

منها : صحیحه زراره : عن أبي عبد الله عليه السلام وذكر كيفية غسل الجنابة فقال: ليس قبله ولا بعده وضوء.[1]

از نظر فقها وضو حرمت ذاتی قبل و بعد از غسل ندارد بلکه بدعت است و چون جزء دین نیست و این تشریع و حرام است

    2. جهت دوم : آیا دلیل اولویتی که سید ره در متن نقل کرد درست است یا نه ؟ که چرا نقض غسل اولویت دارد ؟ سید فرمودند چون وضو با غسل جنابت جایز نیست و به نظر ما این علت مستفاد از آیه فوق و روایت است

مرحوم اقای خویی ره تعلیل را ناقص می دانند و می فرماید ما قبول داریم که وضو قبل و بعد غسل جنابت جایز نیست اما حرمت ذاتی ندارد لذا در اطراف علم اجمالی اگر بخواهد از باب احتیاط وضو بگیرد نه حرمت تشریعی و نه ذاتی دارد بعد خود ایشان دلیل ذکر می کنند که فقها در باب نیت دو دسته اند عده ای می فرمایند جزما باید نیت وضو را انجام داد و عده ای می فرمایند جزم در نیت وضو معتبر نیست و ما قائل به اعتبار جزم در نیت وضو هستیم لذا اگر وضو را نقض کند نسبت به وضو جزم می آید چون اگر واقعا ایشان جنب نبود نیت وضو جزم برای رفع حدث گرفته و اگر واقعا جنب بوده رفع حدث شد چون غسل کرد و بعد از آن؛ غسل را مثلا با بول نقص کرد و محدث شد بازهم یقینا به نیت رفع حدث وضو گرفت که این جزم در نیت می شود .[2]

اشکال استاد به اقای خویی ره:

اولا : وجه و دلیل نقض غسل از باب این نیست که وضو بعد از غسل حرمت ذاتی دارد بلکه از باب عمل به آیه و روایت است که هم آیه و روایت وضوی بعد غسل را جایز نمی داند لذا دلیل سید طبق محتوای آیه و روایت است

ثانیا : ما در باب وضو گفته ایم که نیت جزمی در صورتی است که هم نماز ادایی و واجب و قضایی و مستحبی دارد در مساله ۳۳ شرایط وضو بحث شد لذا اگر قائل به اعتبار جزم در نیت باشیم اینجا مشکلی پیش نمی آید چون می تواند مثل مرحوم اقای گلپایگانی ره فتوا دهد که قبل از غسل وضو بگیرد و به او قطعا جزم گفته می شود لذا نیازی نیست که حتما جزم به نیت با شکستن غسل انجام شود

نظر استاد : حق این است که وضو قبل و بعد از غسل جایز نیست