موضوع: كتاب الطهارة/المطهرات /فروعات

( مطهرات - مواردی که مطهر نیستند )

مساله یک : چیزی هایی هستند که نمی شود به آنها مطهر گفت :

مورد اول : شستن با آب مضاف که قبلا در فصل میاه در مساله یک بحث شد که خبث و حدث با اب مضاف رفع نمی شود و باید با آب مطلق باشد

مورد دوم: از یک جسم صیقلی مثل شیشه با دستمال و پنبه و کاغذ یا دست یا هر چیز دیگری با کشیدن بر روی شیشه ، آن جسم صیقلی پاک نمی شود ، مرحوم سید مرتضی و محدث کاشانی قائل به طهارت شدند که مسح شیشه موجب طهارت آن می شود اگر نجاست از بین برود ، دلیل ما روایات زیادی است که تطهیر را با آب مطلق می داند و از آن روایات بدست می آید که چنین کار فوقی مطهر نیست و علاوه بر آن هم اجماع و نصوص و هم ضرورت دین است اما قول این دو بزرگوار بدون دلیل است و اخبار زیادی داریم که در باب آب مضاف بیان شد لذا أین مساله هم در بحث آب مضاف گذاشت

مورد سوم : خون اگر با آب دهان از بین برود از مطهرات نیست و به مرحوم سید مرتضی ره نسبت داده شده که ایشان این را پاک می دانند و دلیل ایشان روایت قیاس است که امام صادق علیه السلام فرمودند که لا باس ان یغسل دمه با آب دهان

اما بررسی روایت فوق :

اولا: قبلا تحقیق شده که سند این روایت ضعیف است چون جناب قیاس مجهول الحال است

ثانیا: اگر هم روایت را از نظر سند قبول کنیم محدثین حمل بر تقیه کردند در مقابل اهل سنت که آنها قائل به چنین کاری اند

ثالثا: این حدیث اشاره دارد به اینکه با آب دهان خون را ازاله کنید و بعد با آب بشویید

رابعا: این حدیث ممکن است اشاره کند به خونی که در دهان است

مورد چهارم: جوشیدن خون در آب جوش : در باب نجاسات یکی از آن خون بود و در آنجا بحث شد که اگر خون درون ظرف آب گوشت بیفتد آب گوشت نجس می شود

مورد پنجم: خمیری که نجس شده با پختن نان از مطهرات نمی شود و این بحث در باب استحاله در مساله ۲۴ از فروعات تطهیر بالماء گذشت

مورد ششم: روغن نجس با آب کر داغ پاک نمی شود این مساله هم در مساله ۱۹ از فروعات التطهیر بالماء گذشت و در آنجا مرحوم سید فرمود بعید نیست که پاک باشد اما اینجا می فرماید پاک نمی شود

مورد هفتم: پوست حیوانات مردار با دباغی پاک نمی شود. هم براین فتوا شهرت بسیار بزگ و هم اجماع فقها وفقط ابن جنید مطهر می داند و دلیل ایشان گویا روایت عن الحسين ابن زرارة عن أبي عبد الله عليه السلام في جلد شاة ميتة يدبغ فيصب فيه اللبن أو الماء فاشرب منه وأتوضأ قال نعم وقال يدبغ فينتفع به ولا يصلى فيه

اشکال فقها بر این حدیث از چند جهت است :

جهت اول: این حدیث مهجور است یعنی کنار گذاشته اند چون حدیث مخالف با اجماعات است مثل اجماع مرحوم شیخ طوسی و و سید مرتضی و علامه در تذکره و صاحب جواهر ره

جهت دوم: عده ای این روایت را حمل بر تقیه کردند چون اهل سنت آن را به عنوان مطهرات می دانند

جهت سوم: مرحوم علامه در تذکره عمل یه این حدیث را ممنوع کرده چون به تواتر از ائمه علیهم السلام رسیده که پوست میته قابل طهارت نیست ولو دباغی شود