موضوع:

مستحضرید که در جلسه قبل، به اموری که لغوی ها انجام می دهند اشاره کردیم.

عرض شد که لغوی ها در مورد مدالیل تصوری بحث می کند نه مدالیل تصدیقی و لذا اینکه امر به شیء مقتضی نهی از ضد هست یا نه؟ مقدمه حرام، حرام است یا نه؟ و... در کتب لغت دیده نمی شود ؛ و این موارد در مباحث اصول لفظیه مطرح می شود.

اگر بگوییم؛ آنچه معیار است اطمینان است و فقیه طبق اطمینان خودش عمل می کند و لذا اگر از این طریق اطمینان حاصل شد عمل می کند والاّ عمل نمی کند.

نکته: خبر الثقه طریقی است برای خبر موثوق به. در باب موضوعات اگر دو عادل شهادت دادند شهادتشان مقبول است اگرچه که قاضی به اطمینان نرسد.

نکته: چرا که ما در باب قضا دلیل داریم .

یکی از بحث های که می خواهیم در آینده مطرح کنیم حجیت خبر واحد در غیر احکام است مثلا: شخصی بگوید قبله این سمت است و... برخی از آقایان (آقا ضیاء عراقی) می گفتند ادله حجیت خبر واحد منحصر است به اخبار مبین احکام نه اخبار مبین موضوعات. در بحث لغت هم همین است، لغوی هم کلامش مبین حکم الهی نیست اما کلامش در مقدمات استنباط حکم به سودمند است؛ این مبنا در بحث ما تاثیر گذار است.

یک اختلاف دیگری داشتیم که آیا در شاهد در غیر فصل خصومت تعدد وعدالت شرط است یا نه؟ مرحوم آخوند می فرمود قول لغوی بما هو لغوی قولش حجت نیست بلکه شرایط شهادت در پذیرش کلامش شرط است اما برخی خلاف قول مرحوم آخود را معتقدند.

آخرین اختلاف: ما در بحث ظهور، مبحث خیر الطرق را مطرح کردیم.

استاد علیدوست: ما گفتیم اگر فقیهی، در صحن استنباط دستش از ادله قرآنی خالی باشد، خبر معتبر در دسترس نداشته باشد و مبنایش این باشد که شهرت جابر ضعف سند نیست و... اما یک خبر ضعیف را دید که مشهور است می تواند به عنوان خیر الموجودین به این خبر ضعیف عمل کند.

نتایج بحث: ما معتقدیم قول لغوی بما هو هو حجت نیست اما اگر برای فقیه اطمینان آورد یا به عنوان خیر الطرق المیسرة شد اینجا می شود به قول لغوی اعتماد کرد؛ و لذا قول لغوی طریقی است برای رسیدن به اطمینان.

نکته: عبارت یکی از علماء: دانش لغت برای خودش بسیار هنجار داشته است و برای خودش قانون داشته و شرایطی برای واسطه ها در لغت مطرح شده بوده و لذا خطا هم در غایت ندرت بوده است و... این همان اطمینان است که ما عرض می کردیم و این شرایط سبب حصول اطمینان برای مراجعه کننده می شود.

چند نکته باقی ماند که ان‌شاءالله در جلسه آینده مطرح می کنیم.