موضوع: کفايه /بحث نواهی/ قوله الثالث - انه حیث کانت

در مورد مساله اجتماع امر و نهی ۵ نظریه وجود دارد:

۱. نظریه صاحب کفایه: این مساله از مسائل علم اصول است چون در طریق استنباط حکم شرعی فرعی کلی قرار میگیرد. چون بنابر جواز اجتماع صحت نماز ثابت میشود و بنابر امتناع اجتماع و عدم ترجیح امر فساد نماز ثابت میشود

۲.نطریه عضدی: این مساله از مبادی احکامیه است. چون بحث از حالات حکم یعنی وجوب یا حرمت میکند که آیا اجتماعات یمکن او لایمکن

۳.نطریه میرزایی ناینی: این مساله از مبادی تصدیقی علم اصول است. چون مسائل علم اصول مبتنی بر ان است. اینکه امر و نهی در شی واحد با هم تعارض دارند یانه یک مساله اصولی است که مبتنی بر امتناع و یا جواز اجتماع است.

۴. نظریه میرزای قمی: این مساله از مسایل کلامیه است. که در آن از مبدا و معاد بحث میشود. و در اینجا سوال این است که آیا برای خدا یعنی مبدا ممکن است که دو حکم را روی شی واحد ببرد یا خیر

۵.این مساله از مسائل فقهی است که از عوارض فعل مکلف یعنی صلاه که آیا صحیح است یا خیر بحث میکند.

طبق نظر صاحب کفایه چون اولا این مساله در علم اصول مطرح شده و ثانیا ملاک اصولی بودن را دارد، مساله اصولی است. گرچه به علت دارا بودن ملاک علوم دیگر میتواند در علوم دیگر هم مطرح شود.

قوله الرابع. انه قد ظهر.

در مورد مساله اجتماع امر و نهی دو نظریه وجود دارد:

۱.نظریه صاحب کفایه: مساله اجتماع امر و نهی مساله عقلیه است یعنی آیا اجتماع امر و نهی عقلا ممکن است یا خیر. نه لفطیه که آیا امر و یا نهی دال بر امکان اجتماع است یا دال بر امتناع است.

طبق این نظریه بحث در این است که اجتماع وجوب و حرمت یمکن او لایمکن چه این وجوب و حرمت از لفظ استفاده شود یا غیر لفظ

۲. نظریه بعض علما نوعا قدما: این مساله از مسائل لفطیه علم اصول است‌. بحث در دلالت. امر و نهی است که آیا دال بر جواز و یا دال بر امتناع هستند.

اگر امر صادر شده از مولی دال بر عدم حرمت باشد و یا نهی صادر شده از مولی دال بر عدم وجوب باشد نتیجه این دلالتها امتناع و الا اگر چنین دلالتی نباشد نتیجه امکان اجتماع است.

دو شاهد برای احتمال اول

۱. تعبیر علما در عنوان بحث به اجتماع امرو نهی

جواب: این تعبیر از باب غلبه استفاده وجوب و حرمت از امر و نهی لفطی است و الا مقصود وجوب و حرمت است.