درس کتاب المکاسب مرتضی اسماعیلی

کفایه

1401/07/25

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: کفايه /بحث نواهی/ اجتماع امر ونهی - قوله الثامن انه لایکاد یکون...

مناط حکم یعنی علت یعنی مصلحت و مفسده حکم با توجه به این مطلب مجمع در مقام ثبوت ۴ صورت دارد:

    1. واجد مناط للحکمین است. در این صورت در صورت امکان اجتماغ مجمع هم واجب است هم حرام و در صورت امتناع اجتماع، اگر یکی از مناطها قویتر بود مجمع همان حکم را دارد و الا مجمع حکم دیگری غیر از وجوب و حرمت را دارد که با دلیل دیگر یا اصل مشخص میشود.

    2. مجمع واجد احدالمناطین به صورت غیر معین است

    3. مجمع واجد احدالمناطین به صورت معین است

در این دو صورت: مجمع در واقع همان حکم را دارد.

    4. مجمع فاقدمناطین است در این صورت مجمع حکم دیگری غیر از دو حکم را دارد.

قوله قوله و اما مقام الثبات

مجمع در مقام اثبات و دلالت دو دلیل دو صورت دارد:

۱. احراز کردیم که مجمع واجد احدالمناطین است به صورت عیر معین.

در این صورت دو دلیل میشوند معارضین و احکام باب تعارض یعنی مرجحات سندی دلالی و خارجی و یا تساقط و تخییر در مورد آن جاری میشود.

۲. احراز نکردیم که مجمع واجد احدالمناطین است یعنی احتمال میدهیم هر دو مناط را داشته باشد و یا یکی مناط داشته باشد. در این صورت مجمع نسبت به دو دآیا بنابر قول به امتناع مزاحمین میشوند.

نکته:

با سه شرط دو دلیل نسبت به ماده اجتماع متعارمضان میشوند تا قوانین باب تعارض جاری شود.

۱. هر دو دلیل در مقام بیان حکم فعلی باشند. یعنی وجوب و حرمت نه حکم اقتضایی یعنی مصلحت و مفسده

۲. قول به امتناع اجتماع

۳. دو دلیل قابلیت جمع عرفی به این صورت که یکی را حمل بر حکم اقتصایی کنیم نداشته باشند.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo