موضوع: کفايه /بحث نواهی/ اجتماع امر ونهی - قوله رابعتها

۴. امور واقعی موجود در خارج از ذهن ما، بنابر اصاله الوجود که عقیده مشا است مصداق برای وجود و ذهن ماهیت را از وجود انتزاع میکند و بنابر اصاله الماهیه که عقیده اشراق است مصداق ماهیت و ذهن وجود را از آن انتزاع میکند.

با حفظ این مطلب دو توهم از صاحب فصول؛

۱. در مساله اجتماع امر و نهی، امتناع اجتماع مبتنی بر اصاله الوجود و امکان اجتماع مبتنی بر اصاله الماهیه است. چون طبق اصاله الوجود مجمع وجودا واحد است پس اجتماع ممتنع است ولی طبق اصاله الماهیه چون ماهیت دوتا است لذا اجتماع ممکن است‌.

جواب مصنف: وحدت هریک از وجود یا ماهیت مستلزم وحدت دیگری و تعدد هریک مستلزم تعدد دیگری است. و فرقی بین دو قول در جواز و عدم جواز اجتماع نیست.

۲. در مساله اجتماع امر و نهی، امتناع اجتماع مبتنی بر عدم تعدد جنس و فصل در خارج و جواز اجتماع مبتنی بر تعدد جنس و فصل در خارج است. چون صلاه و غصب به عنوان جنس و فصل حرکت در خارج هستند. صلاه جنس آن و غصب فصل آن.

جواب مصنف: دو عنوان غصب و صلاه جنس و فصل برای حرکت نیستند تا تعدد آنها در خارج سبب تعدد مجمع و عدم تعدد آنها سبب وحدت مجمع بشود. چون جنس و فصل ذاتی شی هستند و قابل جدا شدن از آن نیستند. درحالی که حرکت میتواند از اینها جدا شود یعنی حرکتی باشد که نه صلاه باشد نه غصب

با حفط این چهار مقدمه به مقتضای مقدمه ۲.۳.۴مجمع امری است واحد و به مقتضای مقدمه اول اجتماع امر نهی در شی واحد لازمه اش اجتماع ضدین و التکلیف المحال است، پس جایز نیست.