موضوع: بحث اجتماع امرونهی/شيخ فرمود در صورت ترک دخول/خروج صادق است به صورت سالبه به انتفاع موضوع - قوله و ینبغی التنبیه علی امور.

تنبیه۱. اضطرار به ارتکاب حرام دو صورت دارد:

۱. به اراده و اختیار نیست. این صورت موضوع حرمت(غصب) است ولی حرام نیست و عقاب ندارد.

۲. به سو اختیار است. در این صورت اگر مندوحه است. در این صورت حرمت نیست چون در صورت اضطرار نهی قابل فرمانبری نیست پس لغو است ولی ملاک حرمت که مبعوض بودن است پس عقاب است.

در صورت سو اختیار اگر مندوحه نباشد در مساله چهار نظریه وجود دارد:

۱. نظریه صاحب اشارات. خروج حرام است و عقاب دارد

۲. نظریه شیخ انصاری. واجب است.

۳. نظریه صاحب فصول. واجب است و عقاب دارو.

۴. نظریه میرزای. قمی هم واجب است هم حرام.

۵. نظریه صاحب کفایه. نه واجب است نه حرام ولی مکلف عقاب میشود. چون ایشان و قدرت بر ترک(خروج که غصب است) حرام داشت بواسطه عدم دخول در مکان عصبی.