درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص1 /تعریف و اقسام عام

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ص۴۴۴ تعلیقه۲۸۵و۲۸۶

- عام و خاص ۱ / تعریف و اقسام عام

۱. آخوند ره: تعاریف ذکر شده برای عام، تعاریف لفظی‌اند چرا که در جواب سوال به" ما الشارحه" واقع می‌شوند.

۲. محقق اصفهانی ره: تعریف لفظی مساوق با تعریف شرح الاسمی نیست.

۳. آخوند ره: اقسام عام ، به سبب اختلاف کیفیت تعلق احکام است.

۴. محقق اصفهانی ره:

یک. یعنی عام؛ به اعتبار موضوع بودن برای حکم ؛ به دو نحو لحاظ می‌شود.

دو. مراد آن نیست که به واسطه تعلق حکم، این دو نحو تحقق یابند چرا که اختلاف متقدم بالطبع به واسطه متاخر بالطبع مستحیل است.

سه. مصادیقِ عام دارای مفاهیم متکثر بالذات‌اند که دارای وحدت مفهومی‌اند.

چهار. صورت اول: حکم مترتب بر عام می‌شود به طوری که جهت کثرت ملحوظ اصالی است و جهت وحدت ملحوظ تبعی است.

پنج. صورت دوم: حکم مترتب بر عام می‌شود به طوری که جهت وحدت ملحوظ اصالی است و جهت کثرت ملحوظ تبعی است.

شش. وحدت مفهوم و کثرت مصادیق مقوّم عام‌اند.

هفت. در صورت اول، انشاء به داعی جعل داعی ، امری واحد است که نسبت به هر فردی از افراد عام، مصداقِ بعث جدّی است.

هشت. در صورت دوم، اگر جهت کثرت ملغی و ملحوظ تبعی نباشد، تعلق حکم واحد به موضوعات متعدد مستحیل است.

نُه. در استیعاب و بدلیت نیز به لحاظ موضوع بودن عام برای حکم خواهند بود.