درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/عام و خاص4 /بررسی تبعیت دلالت ادات عموم از اطلاق مدخول2

○ نهایه‌الدرایه

ج۲ص۴۴۷س۱۸تعلیقه۲۸۸

- عام و خاص ۴ / بررسی تبعیت دلالت ادات عموم از اطلاق مدخول۲

۱. لایقال:

یک. مقتضای ادات آن است که مدخولِ آن از حیث مفرّدات مهمل نخواهد بود.

دو. مفاد مدخولِ ادات، محتمل است طبیعت وسیعه باشد چه اینکه محتمل است حصه وسیعه باشد.

سه. در صورتی اراده طبیعت وسیعه متعین است که مقدمات حکمت متوفر باشند.

چهار. مقدمات حکمت دلالت بر اراده طبیعتِ غیر متحصّص به حصه‌ای از آن طبیعت خواهند داشت.

۲. فانه یقال:

یک. اگر شک در وجود قید و عدمِ آن؛ در کلام باشد (تا آنکه طبیعت، حصه باشد)، در این صورت بنای عقلاء بر عدمِ قید است. (پس ظهور کلام در اراده استعمالیِ مدخول به طور شمول، منعقد خواهد بود.

دو. اگر شک در اراده جدیِ حصه (در فرضِ عدم ذکر قید) باشد، در این صورت؛ خودِ ظهور کلام در اراده استعمالی مدخول به طور شمول به نحو تعدّد دال و مدلول، حجت بر اراده جدّی عموم خواهد بود بدون نیاز به مقدمات حکمت.