درس خارج اصول استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: مباحث الفاظ/باب اوامر/جهت دوّم: درباره صیغه امر- بحث هفتم: درباره مرّه و تکرار

و با همین دلیل، اتیان عمل ثانیا به قصد امتثال امر در قالب تبدیل الامتثال بالامتثال نیز محال می‌شود. بنابراین، روایاتی که ظاهر آنها تبدیل الامتثال بالامتثال است باید توجیه کرد.

روایت اوّل: روی هشام بن سالم عنه علیه السّلام انّه قال: فی الرجل یصلّی الصّلوة وحده ثمّ یجد جماعة قال یصلّی معهم و یجعلها الفریضة ان شاء. (من لایحضر، ج۱ ص۳۸۳).

روایت دوّم:‌ محمّد بن اسماعیل عن الفضل بن شا‌ذان و علی بن ابراهیم عن ابیه جمیعا عن ابن ابی عمیر عن حفص بن البختری عن ابی عبدالله علیه السّلام فی الرجل یصلّی الصلوة وحده ثمّ یجد جماعة قال یصلّی معهم و یجعلها الفریضة (کافی، طبع اسلامیّه، ج۳ ص۳۷۹).

روایت سوّم: علی بن محمّد عن سهل بن زیاد عن محمّد بن الولید عن یونس بن یعقوب عن ابی بصیر قال:‌ قلت لابی عبدالله علیه السّلام اصلّی ثمّ ادخل المسجد فتقام الصّلوة و قد صلّیت فقال صلّ معهم یختار الله احبّهما الیه (کافی، طبع اسلامیّه، ج۳ ص۳۷۹).

توجیه از طرف محقق صدر:

شرط تحقّق تبدیل الامتثال بالامتثال، عدم هدم امتثال اوّل بعد از اتیان عمل ثانیا است (اگر بعد از اتیان عمل ثانیا کشف شود که هنگام اتیان عمل اوّلاً امر و نتیجتا امتثال در بین نبوده است، تبدیل الامتثال بالامتثال منتفی خواهد بود. چون شرط تبدیل این است که دو امتثال در بین باشد) و عدم هدم امتثال اوّل بعد از اتیان عمل ثانیا، منتفی است (واجب، از همان ابتداء مشروط به این بوده که بعد از آن، فردی دیگر که افضل از آن است، اتیان نشود. به بیان دیگر، واجب، مشروط به شرط متأخّر بوده است. و لذا بعد از اتیان عمل ثانیا کشف می‌شود که هنگام اتیان عمل اوّلاً، امر و وجوب در بین نبوده است و در نتیجه، بعد از اتیان دوّم کشف می‌شود که اتیان عمل اوّلاً، عنوان امتثال نداشته است تا تبدیل الامتثال بالامتثال محقّق شود). بنابراین، شرط تحقّق تبدیل الامتثال بالامتثال، منتفی است و با انتفاء شرط، تحقّق تبدیل الامتثال نیز منتفی خواهد بود.

آدرس جلسه بعد:

کفایه ج۱ ص۲۲۴. فصل اذا نسخ الوجوب ........ فصل.

بحوث ج۲ ص۳۸۵. الامر بعد نسخ الوجوب ......... کیفیّات تعلّق الامر.