درس خارج اصول استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: مباحث الفاظ/باب عام و خاص/فصل هفدهم

مدّعای سوّم: بر فرض امکان ناسخیّت عامّ، از بین مخصّص بودن خاصّ نسبت به عامّ بعدی یا ناسخ بودن عامّ نسبت به خاصّ قبلی، مخصّصیت خاصّ بر ناسخیّت عامّ اولویّت تعیینیّه دارد.

دلیل اوّل:

صغری: مخصّصیّت خاصّ، مقتضی برای آن موجود و مانع از آن مفقود است. (مقتضی، سیره‌ی عقلاء است. با این توضیح که سیره‌ی عقلاء در محاورات خود این است که خاصّ را بیان و مفسّر برای عامّ قرار می‌دهند. اگر سیره‌ی شارع در محاورات خود غیر از سیره‌ی عقلاء بود، بر شارع لازم بود که سیره‌ی مخصوص به خود را بیان نماید. و چون سیره‌ای از طرف شارع بیان نشده، معلوم می‌شود که سیره‌ی شارع در محاورات همان سیره‌ی عقلاء است. بنابراین، مقتضی برای مخصّصیّت خاصّ موجود است و مانع متصوّر از مخصّصیّت، تقدیم خاصّ است و تقدیم نیز صلاحیّت مانعیّت از تخصیص ندارد. چون تقدیم بیان و اعتماد متکلّم بر بیان سابق، جایز و جاری در سیره‌ی عقلاء است).

کبری: هر امری که مقتضی برای آن موجود و مانع از آن مفقود است، ثابت است. (بالضرورة).

نتیجه: مخصّصیّت خاصّ، ثابت است.

دلیل دوّم:

صغری: دوران امر بین مخصّصیّت خاصّ و ناسخیّت عامّ، دوران امر بین اخذ ظهور اقوی و اخذ ظهور قویّ است. (از طرفی خاصّ ظهور در استمرار و دوام حکم تا یوم قیامت دارد و مقتضای این ظهور، مخصّصیّت خاصّ است. و عامّ ظهور در ثبوت حکم برای جمیع افراد حتّی افراد خاصّ دارد و مقتضای این ظهور، ناسخیّت عامّ است. از طرفی دیگر شیوع تخصیص و ندرت نسخ، موجب اقوائیّت ظهور خاصّ در استمرار از ظهور عامّ در ثبوت حکم برای جمیع افراد است. اگر چه ظهور خاصّ بواسطه‌ی اطلاق و ظهور عامّ بواسطه‌ی وضع باشد. یعنی ظهور خاصّ، اقوی و ظهور عامّ، قویّ است. بنابراین، دوران امر بین مخصّصیّت خاصّ و ناسخیّت عامّ در حقیقت دوران امر بین اخذ ظهور اقوی و اخذ ظهور قویّ است).

کبری: در دوران امر بین اخذ ظهور اقوی و اخذ ظهور قویّ، اخذ ظهور اقوی اولویّت تعیینیّه دارد. (بالضرورة).

نتیجه: در دوران امر بین مخصّصیّت خاصّ و ناسخیّت عامّ، اخذ ظهور اقوی اولویّت تعیینیّه دارد و مقتضای اخذ ظهور اقوی، مخصّصیّت خاصّ است.

اشکال اوّل بر دلیل دوّم ..........

آدرس جلسه بعد:

محاضرات ج۵ ص۳۲۳. الصّورة الخامسة ما اذا ورد العامّ ........ النسخ.