درس خارج اصول استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله اوّل: اجزاء

اقول:

در مسأله اجزاء همان طوریکه در سابق نیز گفته شد، سه مقام از بحث وجود دارد.

مقام اوّل: اجزاء هر مأمور به از امر مربوط به خود. بحث در این مقام، بحث عقلی است. یعنی عقل دلالت بر اجزاء در این مقام می‌کند. در این مقام، هر سه بیان مورد قبول است.

مقام دوّم و سوّم: اجزاء مأمور به اضطراری و یا ظاهری از مأمور به واقعی اوّلی. بحث در این مقام، بحث لفظی است. یعنی معظم بحث در دلالت ادلّه لفظیّه مأمور به اضطراری و یا ظاهری بر اجزاء و یا عدم اجزاء است. در این مقام، بیان اوّل مقبول است ولی اطلاق بیان دوّم و فرق از ناحیه‌ی جهت بحث در بیان سوّم مردود است.

مقام اوّل: اجزاء و یا عدم اجزاء اتیان مأمور به واقعیّ اوّلی و یا مأمور به اضطراری و یا مأمور به ظاهری از تعبّد به مأمور به ثانیاً.

مدّعا: اتیان، مجزی از انجام دوباره‌ی عمل به داعویّت امر است.

دلیل: صغریٰ: اگر امر مولا بعد از اتیان مأمور به علی وجهه باقی باشد، لازمه‌اش لغویّت و بقاء معلول بدون علّت و یا خروج از فرض بحث و یا طلب حاصل و یا خلف و عدم امکان امتثال ابداً است.

توضیح: برای بقاء امر بعد از اتیان مأمور به، چهار صورت متصوّر است.

الف: بقاء امر بدون غرض. این صورت، علاوه بر لغویّت، موجب بقاء معلول بدون علّت است. (غرض، علّت امر است).

آدرس جلسه بعد:

فوائد الاصول ج۱ ص۲۴۲: المقام الاوّل فی انّ الاتیان بالمأمور به .......... امّا الکلام فی المقام الثانی.