موضوع: حجاب / جواز الزام حکومت اسلامی بر حجاب / بررسی دلیل سوم (اهتمام اسلام نسبت به حفظ نظام اجتماعی) / بیان دلیل چهارم (اهتمام دین اسلام به تحقق اهداف و اجرای احکام الهی)
گفتیم آیا الزام دولت اسلامی بر مسئله حجاب از اختیارات او هست یا خیر؟ و اینکه اصل مسئله حجاب ضروری دین در بین امامیه و اهل تسنن است.
ادله اجماع بیان شد و رسیدیم به سیره معصومین و عقوبتی که ایشان نسبت به بعضی گناهان داشتند[1]
.
دلیل سوم هم بیان شد که اهتمام اسلام نسبت به حفظ نظام اجتماعی می‌باشد. گفتیم دلیل شما اخص از مدعاست. زیرا بنا بر مدعای شما پس هر کس در علن دروغ گفت و یا غیبت کرد و یا نگاه تندی به والدینش داشت باید عقوبت شود.
اشکالات دلیل سوم
1) آیا اسلام در تمام موارد عقوبت در نظر گرفته است؟ (اسلام تنها نسبت به موارد محدودی عقوبت در نظر گرفته است مثل شرب خمر و روزه‌خواری نه سایر گناهان)
2) بعضی موارد بی‌حجابی اصلا منجر به اختلال نظام (از خیث بُعد امنیتی و روح و روان آحاد جامعه یا نظام اقتصادی و ...) نمی‌شود.
3) تنقیح مناط هم نمی‌شود که بگویید کل ما یوجب اختلال النظام یجب علیه التعزیر.
نکته: با توجه به آیه مبارکه ﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا﴾ [2]
خطاب آیه به زنان مومنه است و ثانیا حکم امتنانی است و اجبار در حکم امتنانی معنا ندارد.
دلیل چهارم: اهتمام دین اسلام به تحقق اهداف و اجرای احکام الهی
یکی از احکام اسلام حکم وجوب حجاب است که عهده‌دار تحقق و اجرای آن حکومت اسلامی است.
مناقشه: اسلام تاکید بر تحقق اهداف و اجرای احکام دارد اما آیا به اجبار؟!
مناقشه نقضی: نماز قطعا یکی از احکام مهم دین مبین اسلام است و هیچ عقوبتی در صورت ترک آن وارد نشده است. حال آیا حجاب مهم‌تر از نماز است [3]
[4]
؟
ظاهرا این تعابیر در روایات پیرامون صلاه اشاره به حقیقت آن یعنی ولایت مولا امیر مومنان و اهل بیت علیهم السلام دارد.
حال آیا شارع مقدس نمی‌خواهد نماز با این همه اهمیت [5]
[6]
[7]
[8]
در سطح جامعه اقامه شود؟ چطور پس هیچ عقوبتی در صورت ترک آن جعل نفرموده؛ البته مگر در مواردی محدود، آن هم برای تارک و یا مستخف به نماز جنبه تربیتی دارد. مثلا با تارک الصلاه معامله نکنید یا او را به عقد دخترتان درنیاورید و ... .
دلیل بعد قاعده لطف است که انشاءالله در جلسات بعد اشاره می‌کنیم.
[1] اگر دلیلی خاص داشتید که معصوم علیه السلام نسبت به بی حجابی عقوبت می‌کردند فهو المطلوب.
[4] أَبُو دَاوُدَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيٍّ.
[6] اعْلَمْ يَا أَبَا ذَرٍّ أَنَا عَبْدُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَى عِبَادِهِ لَا تَجْعَلُونَا أَرْبَاباً وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ فَإِنَّكُمْ لَا تَبْلُغُونَ كُنْهَ مَا فِينَا وَ لَا نِهَايَتَهُ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ أَعْطَانَا أَكْبَرَ وَ أَعْظَمَ مِمَّا يَصِفُهُ وَ أَصِفُكُمْ أَوْ يَخْطُرُ عَلَى قَلْبِ أَحَدِكُمْ فَإِذَا عَرَفْتُمُونَا هَكَذَا فَأَنْتُمُ الْمُؤْمِنُونَ قَالَ سَلْمَانُ قُلْتُ يَا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ وَ مَنْ أَقَامَ الصَّلَاةَ أَقَامَ وَلَايَتَكَ قَالَ نَعَمْ يَا سَلْمَانُ تَصْدِيقُ ذَلِكَ قَوْلُهُ تَعَالَى فِي الْكِتَابِ الْعَزِيزِ وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِينَ «3» فَالصَّبْرُ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الصَّلَاةُ إِقَامَةُ وَلَايَتِي فَمِنْهَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ وَ لَمْ يَقُلْ وَ إِنَّهُمَا لَكَبِيرَةٌ لِأَنَّ الْوَلَايَةَ كَبِيرَةٌ حَمْلُهَا إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ وَ الْخَاشِعُونَ هُمُ الشِّيعَةُ الْمُسْتَبْصِرُون ...
[7] الكافي- ط الاسلامية، الشيخ الكليني، ج3، ص268.جَمَاعَةٌ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ كُلُّ سَهْوٍ فِي الصَّلَاةِ «2» يُطْرَحُ مِنْهَا غَيْرَ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُتِمُّ بِالنَّوَافِلِ إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلَاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا إِنَّ الصَّلَاةَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِي أَوَّلِ وَقْتِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَ هِيَ بَيْضَاءُ مُشْرِقَةٌ تَقُولُ حَفِظْتَنِي حَفِظَكَ اللَّهُ وَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِي غَيْرِ وَقْتِهَا بِغَيْرِ حُدُودِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَ هِيَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَةٌ تَقُولُ ضَيَّعْتَنِي ضَيَّعَكَ اللَّهُ.
[8] تفسير القمي، القمي، علي بن ابراهيم، ج2، ص440. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ أَيْ أَغْفَلُكُمْ كَثْرَتُكُمْ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ وَ لَمْ تَذْكُروا الْمَوْتَى لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ أَيْ لَا بُدَّ مِنْ أَنْ تَرَوْنَهَا ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ أَيْ عَنِ الْوَلَايَةِ- وَ الدَّلِيلُ عَلَى ذَلِكَ قَوْلُهُ «وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ» قَالَ: عَنِ الْوَلَايَةِ، أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ عَطَاءٍ عَنْ جَمِيلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ: لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ قَالَ:قَالَ تُسْأَلُ هَذِهِ الْأُمَّةُ- عَمَّا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ بِرَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ بِأَهْلِ بَيْتِهِ الْمَعْصُومِينَ ع.
