درس تفسیر استاد سید محسن حسینی‌فقیه

خداوند تحریک خلق می‌کند نه اینکه خودش خود را حرکت بدهد.

نتیجه: هر نوع وصف جسمانی برای خداوند متعال منفی است. (کلما میزتموه بادق المعانی فهو مخلوق لکم مردود الیکم).

الله اکبر: بهترین وصف خداوند است، الله اکبر منان یوصف و در صفات کمالی بینهایت است.

ید : الدقاق: عن الاسدی، عن البرمکی، عن علی بن عیاش، عن الحسن بن راشد، عن یعقوب بن جعفر الجعفری مثله. وزاد فی آخره: وتوکل علی العزیز الرحیم الذی یراک حین تقوم وتقلبک فی الساجدین.

ید: توحید صدوق.

بیان : إنما منظره أی نظره وعلمه وإحاطته، بأن یکون مصدرا میمیا، أوما ینظر إلیه فی القرب والبعد منه سواء فی أی لا یختلف اطلاعه علی الاشیاء بالقرب والبعد لان القرب والبعد إنمایجریان فی المکانی بالنسبة إلی المکان، وهو سبحانه متعال عن المکان. والطول: الفضل والانعام.

منظر: نگاه خدا یعنی علم و احاطه خداوند. (علم داشتن). و یا اینکه آنچه خداوند به آن می‌نگرد و علم و احاطه خداوند نسبت به قریب و بعید یکی است.

قرب و بعد نسبت به اشیاء مکان دار هستند برخلاف خداوند متعال.

قوله: فإنما یقول ذلک من ینسبه إلی نقص أی النزول المکانی إنما یتصورفی المتحیز، وکل متحیز موصوف بالتقدر، وکل متقدر متصف بالنقص عما هو أزید منه، وبالزیادة علی ما هو أنقص منه، أو یکون فی نفسه قابلا للزیادة والنقصان، والوجوب الذاتی ینافی ذلک، لاستلزامه التجزی والانقسام المستلزمین للامکان، وأیضا کل متحرک محتاج إلی من یحرکه أو یتحرک به لان المتحرک إما جسم أو متعلق بالجسم، والجسم المتحرک لابد له من محرک لانه لیس یتحرک بجمسیته، والمتعلق بالجسم لابد له فی تحرکه من جسم یتحرک به، وهو سبحانه منزه عن الاحتیاج إلی المتحرک، وعن التغیر بمغیر، وعن التعلق بجسم یتحرک به، ویحتمل أن یکون المراد بالاول الحرکة القسریة، وبالثانی ما یشمل الارایة والطبیعیة، بأن یکون المراد بقوله: من یتحرک به ما یتحرک به من طبیعة أو نف

نقص: نزول مکانی

زیاده: رفع نقصان در صعود از مکانی به مکان دیگر

فی نفسه خداوند قابلیت زیاده و نقصان را دارد. صفات ممکنات در خدا راه ندارد پس نقص و زیاده در او راه ندارد.

هر متحرکی نیاز به محرک و وسیله حرکت دارد، و خداوند متحرک نیست، چون متحرک یا جسم است و یا متعلق به جسم است و خداوند هیچکدام از این دو نیست؛ چون خداوند هیچ احتیاجی ندارد.

حرکت جوهری: هر جسمی در ذات خود حرکت دارد (نقد آن بیان خواهد شد).

نیاز به محرک است: حرکت جبری است (قسریه)

بوسیله شیء حرکت می‌کند اختیارا: آنچه بوسیله او دارای حرکت شود. (سوار قطار شدن).

ادامه بیان علامه در جلسه آینده خواهد آمد.[1]