موضوع: اصول/حجیت خبر واحد/

در استدلال به سنت برای حجیت خبر واحد چند طائفه از روایات را ذکر کردیم و تتمه ای باقی ماند

اول در رابطه با طائفه دوم بود العمری ثقة فما ادی الیک عنی فعنی یؤدی عثمان بن سعید عمری و فرزندش محمد بن عثمان نائب اول و دوم خاص حضرت بقیة الله که این دو شخصیت علاوه بر اینکه از صحابه امام هادی و امام عسکری علیهما السلام حساب میشوند و امام حسن عسکری در شأن این دو میفرماید عمری و ابنه ثقتان ؛ از طرف امام زمان هم نائب خاص هستند.

روایت چهارم در طائفه دوم اینکه ما دل علی رجوع الی رواة احادیثنا ائمه فرمودند مراجعه کنید به روات حدیث و از آنها بگیرید.

روایت پنجم : روایاتی که دلالت دارند رجوع کنید به بنی فضال که شیعه 12 امامی نیستند ولی ائمه فرمودند خذوا ما رَوَوا و اترکوا ما رأَووا روایتهایشان را بگیرید اماعقیده آنها را نگیرید این حدیث دلالت دارد که اگر راوی ثقه بود کافی است برای پذیرفتن قولش.

شماره جلسه : 43 درس خارج اصول استاد ملکی تاریخ :12/09/1402 یکشنبه موضوع عام : اصول موضوع خاص : حجیت خبر واحد موضوع اخص : سنتشماره جلسه : 43 درس خارج اصول استاد ملکی تاریخ :12/09/1402 یکشنبه موضوع عام : اصول موضوع خاص : حجیت خبر واحد موضوع اخص : سنت

لکن بنظر بنده بهترین قول را مرحوم آخوند در کفایه دارد و بنظر میرسد یک حدیث را فصل الخطاب قرار داده است و آن حدیث علی بن یقطین است سالت عن الرضا علیه السلام افیونس بن عبد الرحمان ثقه ؟آخذ منهم معالم دینی؟ قال نعم ثقةٌ [1] " مسأله قبول قول ثقه بین سائل و امام مفروق عنه و ثابت بوده است و در اینجا علی بن یقطین از صغری سوال میکند نه از کبرای مساله

نتیجتا طبق این روایات متعدده قبول قول ثقه در شریعت اسلامی بر اساس سنت مفروق عنه است. نهایتا مرحوم صاحب کفایه محقق خراسانی رضوان الله تعالی علیه میفرماید از این روایات قدر متیقن میگیریم که آن خبر صحیح است آنگونه که راوی آن هم 12 امامی است و هم موثق الا اینکه حدیث فصل الخطاب تعدی میدهد اعتبار خبر واحد را به ثقه.

پس موضوع حجیت خبر واحد در باب اخبار آحاد ثقه بودن راوی است.

مرحوم نائینی بعد از این مباحث میفرماید : لا اشکال فی ان مجموعها متواترةٌ اجمالا للعلم بصدور بعضها عنهم علیهم السلام والانصاف انّ التّتبع فی هذه الاخبار یوجب القطع بخبر الموثوق به [2] خبری که مورد توثیق باشد و با این حدیث فصل الخطاب میتوان این توثیق را اعم در نظر گرفت توثیق الراوی یا توثیق الصدور .

مرحوم محقق خوئی میفرماید: انکر المحقق النائینی التواتر الاجمالی بدعوی اَنه لو وضعنا الید علی کل واحد من تلک الاخبار نراه محتملا للصدق والکذب فلا یکون هناک خبر مقطوع الصدور گویا مرحوم نائینی گفته

است شما روی هر خبری دست بگذارید احتمال صدق و کذب دارد پس بنابراین علم به صدور پیدا نمیکینم بعد میفرماید و فیه احتمال کذب و صدق فی کل خبر بخصوصه غیر قادح فی التواتر الاجمالی در تواتر اجمالی حق نداریم روی هرخبری دست گذاشته و بگوئیم صادر است یا خیر تواتر اجمالی یعنی بین مثلا 1000روایت 10 تا صادر است و ما نمیدانیم کدامند و در ادامه میفرماید التواتر الاجمالی مما لا مجال لانکاره فان کثرة الاخبارالمختلفه ربما تصل الی حد یقطع بصدور بعضها و ان لم یتمیّز بعینه [3] یقین داریم تعدادی صادر است اما بعینه نمیدانیم کدام روایت است .

شاید مرحوم خوئی در دوره ای که شاگردی مرحوم نائینی را کرده نظر ایشان اینچنین بوده اما در فوائد الاصول که دوره بعد اصول مرحوم نائینی است نظرشان برگشته.

اما در کل نتیجه میگیریم که نظر مرحوم خوئی و مرحوم نائینی مانند هم است در اینکه روایات متواتره اجمالی داریم که بیان میکنند خبر الثقة حجتٌ

نهایتا تا به اینجا بنده به این نتیجه رسیده ام که بهترین دلیل در بحث مانحن فیه بر حجیت خبر واحد توسط اخبار متواتره اجمالی حدیث علی بن یقطین از امام رضا علیه السلام است.