درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1402/07/15

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: فقه الاسره/نکاح /رد نظریه کراهت نکاح

 

آیه 39 سوره مبارکه آل عمران در وصف حضرت یحیی علی نبینا و اله و علیه السلام آمده است که می فرماید :

﴿فَنادَتْهُ الْمَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيى‌ مُصَدِّقاً بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ سَيِّداً وَ حَصُوراً وَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحين‌﴾

در آیه مذکور این حضرات مخالفین با استناد به قید حصورا برای نفی استحباب نکاح و بلکه حتی مرجوحیت نکاح استناد و استفاده کرده اند.

نقد دیدگاه مذکور :

به نظر ما این ادعا قطعا باطل و مردود است و در رد آن چندین نوع جواب آمده است.

1 – مرحوم صاحب شرائع فرموده اند : بر فرض تمامیت این ادعا ، این حرف مربوط به شرایع سابقه از غیر شریعت ما است فلذا هیچ دخل و ربطی به شرع ما ندارد.

2 – مرحوم صاحب جواهر از برخی دیگر از فقها نقل کرده است که فرموده اند : این صفت حضرت یحیی به جهت شرائط خاص دوران زندگی اش بوده است که برای ایفای رسالتش و تبلیغ دین به لحاظ شرائط موجود در آن زمان ، همیشه مجبور به سفر بوده است که این وضعیت موجب مفارقت از زوجه می شده است.

لکن به نظر ما :

اولا معنای حصور این نیست که شخص کلا ازدواج نکند ، بلکه به ین معناست که کسی که از معاصی خودمهار و خود نگهدار است و این معنا امر مطلوبی است چه برای متاهل ، چه برای مجرد. فلذا بر اساس این معنا آیه مذکور دلالتی بر رجحان ترک تزویج ندارد.

مضاف بر آنکه (با ملاحظه مقام) وصف حضرت یحیی و مدح اوبه این صفت از جهت ترک اصل نکاح نیست (در حالی که به ضرورت عقل تایید و تاکید شده است.) بلکه از جهت تسلط بر نفس و مهار قوه سرکش نفسانی است ، آری از این نگاه وصف قابل مدح است.

ثانیا همانطور که مرحوم صاحب شرایع فرمودند با غض نظر از همه این حرف ها ، این ادعا مربوط به شرایع سابقه است در حالی که در شریعت ما برای نقض این ادعا فراوان در آیات و روایات متواتره دلیل وارد شده است فلذا سزاوار نیست که کسی حتی بخواهد شک بکند که نکاح مستحب نیست یا حتی مرجوح باشد.

اینک بر اساس این مقدمه که ثابت شد اصل نکاح مطلوب شارع مقدس است و به عنوان یک مستحب موکد مورد عنایت او می باشد عرض می شود ، ریشه اصلی و حقیقی حفظ نسل و تقویت نسل و جلوگیری از تحدید و اعدام نسل همین امر مقدس ازدواج و تشکیل خانواده است.

و اما قبل از آنکه به اسباب و طرق تحدید نسل بپردازیم و حکم آنها را بررسی کنیم ، مقدمهً و تیمناً به روایات و نصوصی که دلالت بر استحباب تکثیر نسل مومن دارد می پردازیم.

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo