درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی
1402/07/25
بسم الله الرحمن الرحیم
در سقط جنین فرقی ندارد که از چه روشی استفاده شود مثلا آیا از طریق شرب دارو و دوائی بوده باشد که موجب سقط بشود یا از روش های جدید پزشکی در انحاء متعدد آن.
سقط جنین هم در دو حال اتفاق می افتد یا قبل از ولوج روح است یا بعد از نفخ روح.
اینک اگر اسقاط جنین بعد از ولوج روح بوده باشد هیچ شکی در حرمت آن نمی باشد و بلکه هیچ اختلافی بین مسلمین نیست و بر این ادعا هم از آیات قرآن دلالت دارد و هم در روایات.
و اما در باب آیات کریمه قرآن مثل آیه 8 و 9 از سوره مبارکه تکویر :
﴿وَ إِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَت﴾[1]
و اما در باب روایات و احادیث و عموماتی که دلالت بر حرمت قتل نفس محترمه دارد شامل حرمت اسقاط جنین هم می شود.
علی ای حال حرمت این مساله جزء مسلمات است و بین خاصه و عامه ثبت شده است
و اما در سقط جنین از دو جهت محل بحث است : الف) از جهت حکم وضعی ب) از جهت حکم تکلیفی
از حیث حکم وضعی که مقصود اثبات دیه و ضمانت آن است ، از قبل ولوج روح بدون شک این ضمانت و پرداخت دیه ثابت است.
(البته لایخفی در زمان ولوج روح اختلاف است که مشهور و معروف چهار ماه به بعد است که قول به 4 ماه و ده روز می باشد لکن بعضی دیگر معتقدند ولوج روح تا 5 ماهگی به طول می کشد.)
و اما حکم ضمانت مذکور از برخی از روایات به روشنی قابل استفاده است مثل صحیحه ابی جریر قمی قال :
سَأَلْتُ الْعَبْدَ الصَّالِحَ ع عَنِ النُّطْفَةِ مَا فِيهَا مِنَ الدِّيَةِ؟ وَ مَا فِي الْعَلَقَةِ؟ (وَ مَا فِي الْمُضْغَةِ؟ وَ مَا فِي الْمُخَلَّقَةِ؟ ) وَ مَا يُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ؟
فَقَالَ إِنَّهُ يُخْلَقُ فِي بَطْنِ أُمِّهِ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ يَكُونُ نُطْفَةً أَرْبَعِينَ يَوْماً ثُمَّ يَكُونُ عَلَقَةً أَرْبَعِينَ يَوْماً ثُمَّ مُضْغَةً أَرْبَعِينَ يَوْماً فَفِي النُّطْفَةِ أَرْبَعُونَ دِينَاراً وَ فِي الْعَلَقَةِ سِتُّونَ دِينَاراً وَ فِي الْمُضْغَةِ ثَمَانُونَ دِينَاراً فَإِذَا اكْتَسَى الْعِظَامُ لَحْماً فَفِيهِ مِائَةُ دِينَار[2]