اگر پس از تقاضای زوجین ، برای پزشک به عنوان مباشر شرائط به گونه ای است که مقهور و مجبور به انجام کار است (حالا چه از طرفین زوجین یا از طرف مثل بیمارستان یا حتی از طرف شخص ثالث) آری در این فرض واضح است که سبب اقوی است و ضمانت هم بر عهده اوست و طبعا شخص مباشر (یعنی پزشک) برئ الذمه می باشد.

لا یخفی که دیه جنین حق وارث آن جنین می باشد و طبق طبقات ارث و قانون ارث بین وراث تقسیم می شود.

البته به استثناء کسی که سبب و عامل قتل جنین بوده است که او محروم است.

تذکر : بدیهی است که وراث دیه اگر خودشان بخواهند می توانند حق دیه خود را ببخشند.

و اما آنچه که در اینجا برای ما مهم است که آن را دقیق بررسی کنیم ، عبارتست از بررسی حرمت سقط جنین در فرض قبل ولوج روح که آیا این فعل تکلیفا حرام هست یا خیر؟

در این رابطه دو حالت قابل تصور است :

الف ) اسقاط بدون رضایت یکی از زوجین بوده باشد.

ب ) اسقاط به رضایت هر دو طرف بوده باشد.

و اما اگر اسقاط به غیر از رضایت یکی از طرفین بوده باشد مثلا فعل اسقاط از طرف زوج باشد با اکراه او در حالی که زوجه اختیار ندارد. در این فرض اگر موجب ایذا و اضرار به زوجه بوده باشد قطعا این فعل بر زوج حرام است البته بدیهی ست که این حرمت مستند به جهت ایذا و اضرار است.

لکن اگر این اسقاط مستلزم ضرر بر زوجه نباشد در اینجا اسقاط از طرف زوج موجب حرمت نمی باشد. چراکه در روایات مذکور که مقام هم ، مقام بیان بوده و فقط بحث دیه مطرح شده است و هیچ سخنی از حرمت آن نیامده است دلیل بر آنست که قبل از ولوج روح فی نفسه اسقاط محکوم به حرمت نیست بنابر این در فرض رضایت زوجین هم به همین ترتیب حکم تکلیفی حرمت نخواهد داشت.

بقی هنا شئ : در ادامه برخی از فقها برای اثبات حرمت سقط جنین در فرض قبل ولوج روح به دو روش استناد کرده اند

روش اول : برخی از فقها فرمودند : نفس وجود کفاره و دیه دلیل می شود بر اینکه حرمت آن مفروغ عنه و مسلم بوده است.

قلنا : ما با این روش اول موافق نیستیم. چون اولا :ملازمه ای بین جکم وضعی و حکم تلکیفی وجود ندارد چرا که هر یک از این دو ، قسم مستقلی هستند که تابع مناط خودشان می باشند. ثانیا : تا قبل از ولوج چون قتل نفس صدق نمی کند قهرا کفاره هم مترتب نیست بلکه صرفا بر اساس روایات و صحیحه مذکور فقط دیه مترتب است.

آری پس از ولوج روح چون قتل نفس صدق می کند قهرا غیر از دیه (که دیه کامل هم هست) کفاره هم مترتب است که عبارتست است از تحریر رقبه یا اطعام ستین مسکینا و صیام شهرین متتابعین