درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی
1402/08/07
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: فقه الاسره/تحدید نسل /ادله جواز ترک وطی قبل از چهار ماه
﴿لِلَّذينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيم﴾
بحث در استدلال مرحوم صاحب جواهر ره بر حرمت ترک وطی بعد از چهار ماه بود که به آیه فوق و بحث ایلاء استدلال شده است که بیان استدلال خواهد آمد.
قبل از بررسی آیه کریمه و استشهاد برای محل نزاع پیش تر مقدمهً لازم است شبهه ای را در رابطه با مساله قسم بررسی و پاسخ دهیم.
بیان ذلک :یکی از شرائط انعقاد قسم آنست که مخالف حکم شرعی نبوده باشد[1] یعنی قسم بر انجام فعل حرام یا ترک واجب نبوده باشد. با این حال در ایلاء مشاهده می شود که قسم بر ترک واجب (یعنی آمیزش در مدت چهارماه) صورت گرفته است و گویا این سوگند بر ترک واجب منعقد شده تلقی شده است زیرا شکستن آن موجب وجوب کفاره می گردد.
در این رابطه 2 پاسخ مطرح شده است :
پاسخ اول : مراد از اینکه قسم بر ترک واجب صحیح نیست واجبی است که حکم اولی آن وجوب باشد مثل نماز که قسم خوردن بر ترک آن باطل است.
ولی وطی همسر به خودی خود واجب نبوده و حکم اولی آن وجوب نیست بلکه در صورتی واجب می شود که ترک آن موجب انحراف و گناه زوجین بوده باشد فلذا اگر ترک وطی به مصلحت زن باشد یا با رضایت وی باشد حتی بیش از چهار ماه کار حرامی نیست و قسم بر ترک آن باطل نیست.
پاسخ دوم : هر چند قسم بر ترک واجب صحیح نیست و اساسا منعقد نمی شود تا آنکه مخالفت با آن کفاره داشته باشد ولی در خصوص ایلاء حتی اگر قسمی هم منعقد نشده باشد لکن شارع مقدس در اینجا اینچنین کفاره ای را قرار داده است تا از سرد شدن و فروپاشی کانون خانواده جلوگیری بکند.
