و اما به نظر ما :

اگر مستند اثبات حرمت ترک وطی در عقد دائم فقط همین روایات باب باشد بر این اساس نظر ما هم منفی است یعنی از این روایات نمی توان حرمت ترک وطی را برای عقد منقطع در پس از چهار ماه ثابت کرد چرا که برخی از این روایات مثل صحیحه حفص بختری صراحت در عقد دائم دارد به دلیل بیان حضرت که فرمودند :

فاما ان یفئ و اما ان یطلّق[1]

پر روشن است که در این تعبیر مساله اختصاص به عقد دائم دارد چرا که حکم طلاق مختص به عقد دائم است و همان طور که پر روشن است عقد منقطع نیاز به اجرای صیغه طلاق ندارد فلذا بر اساس این قرینه روایت حفص مختص به عقد دائم است.

و اما در صحیحه صفوان لحن کلام و فضای متبادر از خصوصیات روایت جدا منصرف به عقد دائم است مخصوصا با لحاظ زمان طولانی ترک مقاربت که در متن روایت تصریح شد این شخص بیش از یکسال و چند ماه ترک مقاربت داشته است که به حسب ظهور عرفی و استشمام فضای عرفی ظهور در این دارد که عقد دائم بوده است بنابر این این روایت هم شامل عقد منقطع نمی شود.

بر اساس این سبک استدلال به نظر ما در عقد منقطع فی نفسه ترک مقاربت پس از چهار ماه محکوم به حرمت نمی باشد.

آری اگر شرائط خاصی مثل عسر و حرج یا خوف وقوع در حرام یا مشکلاتی از این قبیل پیش آید ، در اینجا بدیهی است که حکم مساله فرق خواهد کرد و طبعا به لحاظ این شرائط جدید و عناوین ثانویه قهرا در اینجا هم ترک مقاربت پس از چهار ماه حرام خواهد بود.

لکن این از محل بحث ما و محل نزاع خارج است چون فرض نزاع ما در صورت فی نفسه بود.

ثم ان هاهنا سوال :

با توجه به اینکه در عقد دائم حرمت ترک مقاربت برای بیش از چهار ماه ثابت شد اگر پس از آن زوج برای دفع این حرمت بخواهد رجوع بکند و زندگی مسالمت آمیزی داشته باشد و فعل مقاربت را داشته باشد لکن به هر دلیل قادر نباشد به گونه ای که نعوذ صورت نگیرد در این صورت آیا باز هم حرمت پابرجاست یا خیر؟ به خاطر شرائط مذکور قهرا حرمت منتفی می شود؟

به نظر می رسد مساله دو صورت دارد :

1 ) یا اینکه این زوج پس از این مدت کلا عاجز شده و مطلقا هیچ قدرتی ندارد. در این فرض قهرا حرمت ترک وطی منتفی است (چون بدیهی و روشن است قدرت جزء شرائط عامه تکلیف است)

البته هر چند که بالاخره وضعیت این زن باید روشن شود مخصوصا اگر جوان باشد و نیاز غریزی اش شدید باشد ، صلاح نیست کالمعلقه رها شود. مخصوصا با عنایت به مرسله ای از امام صادق علیه السلام که حضرت فرمودند :

مَنْ‌ جَمَعَ‌ مِنَ النِّسَاءِ مَا لَا يَنْكِحُ فَزَنَى مِنْهُنَّ شَيْ‌ءٌ فَالْإِثْمُ عَلَيْهِ.[2]

2 ) و اما اگر عاجز مطلق نباشد به این معنا که قدرت نعوذ نیست ولی امکان ملاعبه هست در اینجا به همین مقدار زوج تکلیف دارد و لازم است که با همین کیفیت و مقدار خود را عرضه بکند تا در نتیجه نیاز غریضی زوجه تا سر حد امکان تامین شود.