پس از پایان مسائل اساسی ، یک نکته باقی می ماند که باید پاسخ داده شود.

ثابت شد که ترک وطی بعد از چهار ماه حرام است. اکنون سوال اینست که حکم ترک وطی بعد از چهار ماه در دوران عقد چگونه است؟ چرا که در عرف جامعه امروزی مدتی را با عنوان دوران عقد معین میکنند و نوعا در این دوران اجازه مقاربت از طرف خانواده ها و یا گاهی یکی از طرفین داده نمی شود. در این شرایط حک مساله چگونه است؟

پاسخ اینست که بعضی سنت ها جایگاه شرعی ندارند. همین سنت تعیین دوران عقد که گاهی مدت بسیار طولانی را در برمیگرد مثلا 5 سال ، هیچ سند شرعی ندارد هرچند این را قبول داریم که در مواردی به صلاح و طبق تدبیر است البته در صورتی که افراط و تفریط نشود. لکن از زمان اجرای صیغه عقد تمام احکام زوجیت جاری است. یعنی نفقه زوجه بر عهده زوج است ، ولو زوجه هنوز در منزل پدر خودش باشد ، یا مثلا حق ولایت بر زوجه ، از پدر به زوج منتقل می شود هرچند در منزل شوهر نباشد هنوز و همچنین حق استمتاع و مقاربت از همان لحظه عقد بار می شود. حتی اگر در ضمن عقد شرط باشد که در دوران عقد مقاربت و تمتیع صورت نگیرد این شرط باطل است ، چرا که خلاف مقتضی و خلاف ماهیت نکاح است.

این از جهت شرعی مساله بود ، اما جهت اخلاقی مساله نیز باید در نظر گرفته شود. دین اسلام تک بعدی نیست و اخلاق و فقه در کنار یکدیگر کارآمد هستند. اصل اولیه ازدواج بر مبنای سازگاری و امور اخلاقی است و در مرحله بعدی امور شرعی و فقهی. اگر سنت غلطی وجود دارد ابتدا باید این سنت اصلاح شود انهم با راه کار های منطقی و تدبیرات لازم مثل ورود بزرگان و ریش سفیدان و علمای محل.

علی ای حال در ما نحن فیه جواب اینست که همان حکمی که بیان شد ، در دوران عقد هم جاری است یعنی ترک وطی بعد از چهار ماه حرام است ، مگر اینکه با رضایت طرفین یعنی زوجین باشد.

جهت حل این مشکل چهار توصیه بیان میشود که تکثیر نسل و جلوگیری از این سبب موثر هستند :

این یک قانون کلی است که باید در زندگی توجه داشته باشیم. حرام خوری ، مانع از درک لذت حلال است. شخصی که مرض جسمی دارد ، از بهترین غذا هم لذتی نمی برد. گناه نیز مرض است که مانع درک لذت حلال است. لذتی که یک مومن واقعی از زندگی خود ول اینکه مرفه نباشد ، می برد ، افراد ثروتمند وابسته به دنیا نخواهد برد. کسی که عادت کند به هرزگی ، هرگز از حلال خودش لذت نمی برد.

صد البته باید به نقش فضای مجازی هم توجه داشت که متاسفانه به راحتی در اختیار اقشار مختلف سنی قرار دارد. جهت فرهنگ سازی و حل مساله نیز هم حاکمیت باید نقش خود را ایفا کند و هم مردم و خانواده وظیفه مراقبت و تربیت دارد.

کفو بودن زوجین مصادیق مختلفی دارد و یکی از شئونات و مصادیق آن هم گونی در طبع و مزاج است. همچنین در مساله خوراک. همچنین آراستگی ظاهر برای طرفین. اینکه زوجه در منزل آراسته باشد اما خارج از منزل طبق موازین شرعی باشد. اما متاسفانه اکنون بالعکس شده و بعضی از این افراد در منزل دیگر حال حوصله و رمقی ندارند. زن اگر در خارج از منزل موازین و تقیدات شرعی را رعایت کند ، این کارش از تهجد هم بالاتر است.

در مساله مقاربت ، افراط و تفریط هردو بد است. گاهی بعضی کار ها و رفتار ها موجب سردی مزاج است. و از آن طرف هم رفتار افراطی پسندیده نیست.

شارع مقدس چه هدف یا اهدافی را برای ازدواج و نکاح مطرح فرموده است؟ یک قسمت از اهداف مساله رفع نیاز جنسی است ، نه تمام مقصود. یک بخش دیگر آرامش و انس ملکوتی است. و بخش دیگر تکثیر نسل است.