3 . برخی دیگر از فقها گفته اند عزل سبب تضییع حق زوجه می شود چراکه منافات با مرتبه التذاذ مطلوب زوجه دارد و بلکه گاهی اوقات موجب ایذاء او می شود بنابراین از این جهات عزل جایز نخواهد بود و قهرا حرام میشود.[1]

4) چهارمین دلیل برخی از روایات باب است که عده ای از فقها به آن استشهاد کرده اند.

الف – صحیحه محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام :

أَنَّهُ سُئِلَ‌ عَنِ‌ الْعَزْلِ‌

فَقَالَ: أَمَّا الْأَمَةُ فَلَا بَأْسَ وَ أَمَّا الْحُرَّةُ فَإِنِّي أَكْرَهُ ذَلِكَ إِلَّا أَنْ يَشْتَرِطَ عَلَيْهَا حِينَ يَتَزَوَّجُهَا[2]

استشهاد فقهای مذکور به این صحیحه مشروط به آن است که از تعبیر اکره بتوانند حرمت را استفاده و اثبات بکنند که البته این امر فی نفسه بعید نیست و در برخی از موارد ممکن است الا اینکه در این روایت بحث و نزاع است که آیا امکان دارد یا خیر ؟

که البته شاید از طریق دو قرینه بتوان به این مطلوب رسید.

قرینه اول : مقابله با فرض امه که آنجا محکوم به اباحه است.

قرینه دوم : مشروط شدن این کراهت به فرض عدم اشتراط در حین عقد.

علی ای حال اثبات حرمت در این صحیحه محل اختلاف و نزاع است.

ب – روایت جعفی از ابالحسن امام کاظم علیه السلام :

لَا بَأْسَ‌ بِالْعَزْلِ‌ فِي سِتَّةِ وُجُوهٍ

الْمَرْأَةِ الَّتِي تَيَقَّنَتْ أَنَّهَا لَا تَلِدُ وَ الْمُسِنَّةِ وَ الْمَرْأَةِ السَّلِيطَةِ وَ الْبَذِيَّةِ وَ الْمَرْأَةِ الَّتِي لَا تُرْضِعُ وَلَدَهَا وَ الْأَمَةِ.[3]

این روایت از طریق مفهوم ، تحدید را ثابت می کند به این معنا که در غیر این شش مورد عزل اشکال دارد.

تمامی استدلال های چهارگانه مردود می باشند.

بیان ذلک :

و اما دلیل اول که واضح الفساد است چراکه همانطور که گفتیم این روایات در بخش دلیل اول مربوط به منابع اهل تسنن است که پیش ما اعتبار ندارد و از طرفی هم جزء مواردی نیست (مثل ولایت امیرالمومنین علیه السلام) که در نزد ما مقبول و در نزد آنها مردود باشد و ما بخواهیم از طریق منابع خود آنها آن مطلوب را علیه آنها استفاده بکنیم.

دلیل دوم هم مردود است. چراکه همه فقها قبول ندارند که غرض اصلی نکاح استیلاد بوده باشد هذا اول الکلام چرا که قبل از استیلاد نفس استمتاع بر اساس آیه کریمه 21 مبارکه روم میتواند غرض اصلی نکاح بوده باشد.

مضاف بر آنکه ما قبلا ثابت کردیم تکثیر نسل فی نفسه مستحب است فلذا اصلا دلیلی بر وجوب استیلاد نداریم تا شما بتوانید در عزل آنچنان نتیجه گیری بکنید.