موضوع: فقه الاسره/ملحقات تحدید نسل /بیان تکمله ای در مساله

سخن در اسباب متعدد نفوذ دشمن جهت جلوگیری از تکثیر نسل بود. اما ششمین سبب :

6- ترویج ابزار و آلات پلاستیکی از جنس مخالف برای خود ارضایی که این موارد مسلما حرام است. هم ساختن آنها (چون غرض صحیح شرعی عقلایی غالبی ندارد) و هم بیع و شراء آنها حرام و فاسد است و هم استعمال آنها حرام است.

البته هرچند که طبق مناطات فقهی ، منطبق بر عنوان زنا نمی باشد و قهرا حد زنا هم مترتب نمی شود لکن بدون شک محکوم به تعزیر است که تعیین مقدار آن به عهده حاکم شرع به حسب شرائط و خصوصیات می باشد.

این نکته هم لازم است بیان شود که در مساله کف از مجامعت سابقا بیان شد (جلسه 28) که گاهی مرد قدرت مجامعت ندارد اما وظیفه تامین نیاز جنسی زوجه را دارد ولو با استفاده از همین آلات و وسائل که در این فرض حرمت ترک وطی برداشته می شود و استفاده از این آلات مشمول حرمت نیست بلکه دارای غرض عقلایی می شود ، اما این فرض نادر است و لذا اصل اولی در استفاده از آلات حرام است به جهت همان غرض عقلایی غالبی.

«پایان مبحث اسباب و عوامل تحدید نسل»

مبحث دوم صله الرحم و قطیعتها

بعد از پایان مساله اسباب تحدید نسل ، موضوع جدید که صله رحم باشد را آغاز می کنیم که مرتبط با موضوع سابق است. ارتباط آن با مساله تحدید نسل در کلام حضرت صدیقه سلام الله علیها بیان شده است که البته در کلمات رسول مکرم و امیرالمومنین علیهما السلام نیز وجود دارد.

حضرت صدیقه سلام الله علیها فرمودند :

صلة الارحام منسأة للعمر و منماة للعدد[1]

در این روایت شریف «منسأه» به دو ضبط خوانده می شود. اول : به فتح میم (مَنسأه) که معنای آن نسیان می شود و معنای روایت این میشود که صله رحم موجب فراموشی عمر می شود. در بین ملائکه گروهی مامور شمارش عمر هستند و در اوقات صله رحم ، آن اوقات شمارش نمی شود و اینگونه عمر افزایش می یابد و مرگ و میر کمتر می شود و جمعیت تکثیر می شود.

اما ضبط دوم «منسأه» به کسر میم است (مِنسأه) که معنای آن می شود تاخیر. معنای روایت شریفه می شود صله رحم موجب تاخیر در مرگ است و مِنساه به عصا هم گفته می شود که با آن چیزی را عقب می اندازند و صله رحم عمر و اجل را به عقب و تاخیر می اندازد.

طبق این بیان منساه به فتح میم اسم زمان و مکان می شود و به کسر میم اسم آلت می شود.

اما اهمیت صله رحم و جایگاه آن در شرع مقدس اسلام بسیار ویژه و خاص است.

بیان ذلک : صله رحم در بین تمام فضائل اخلاقی شأن و جایگاه ویژه ای دارد که هم در علم اخلاق از آن بحث می شود و مباحث مفصلی دارد و هم در فقه از جهت صناعت و اصول فقاهتی محل بحث واقع شده است و آن چه که در اینجا و این مقام غرض اصلی ما می باشد همین حیث فقاهتی این مبحث است. لکن مقدمتا و تبرکا اشاره کوتاه و مختصری از جهت اخلاقی داشته باشیم و سپس ان شا الله به حیث فقهی آن بپردازیم.

فلذا نقول : در نصوص وارده از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام برای صله رحم و قطع رحم (از هر دو جهت) آثار و نتائج و مهمی شرده شده است که ما ان شا الله اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنبم.

1- در صحیحه ای از امام باقر علیه السلام حضرت فرمود :

إِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ‌ تُزَكِّي‌ الْأَعْمَال‌[2]

بیان روایت : ما یک تذکیه داریم در لغت عرب و یک تزکیه. تذکیه به معنای قربانی کردن است. تزکیه دو معنا دارد. یک : پاک کردن.

دو : بالا رفتن و رشد کردن. هر دو معنا در تزکیه نیز در اینجا صادق است. طبق معنای اول ، صله رحم اعمال را پاک و خالص می کند و موجب قبولی اعمال است. مانند خانه ای که در طول مدتی خالی از سکنه بوده و آلوده شده و کسی آن را پاکیزه می کند. صله رحم اینگونه عمل را پاکیزه می کند.

طبق معنای دوم صله رحم موجب بالارفتن و رشد عمل است. عمل به خودی خود ، ممکن است کوچک باشد اما صله رحم موجب بزرگ شدن و رشد عمل است.

2- در صحیحه ای دیگر از امام باقر علیه السلام :

صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ تُسْمِحُ الْكَفَّ وَ تُطَيِّبُ النَّفْسَ وَ تَزِيدُ فِي الرِّزْقِ وَ تُنْسِئُ فِي الْأَجَلِ.[3]

خوش اخلاقی ، پرچم دین است. اگر دنبال معرفی مکتب هستیم ، اخلاق پرچم آن است.

تسمح از سماحه است. یعنی یورث صفه الجود. دومین ثمره ، داشتن جود و بخشش است. که این اثر صله رحم مجرب و تجربه شده است.

سومین ثمره تطییب نفس است.