موضوع: فقه الاسره/صله الارحام و قطیعتها /بررسی ادله کبیره بودن قطع رحم در ایات کریمه

در جلسات سابق در مقام بررسی ادله کبیره بودن قطع رحم به آیه شریفه 22 و 23 سوره مبارکه محمد صلی الله علیه واله استناد شد. وجه استدلال و نکات مربوط به آن هم بیان شد. اما در همین مقام دو اشکال بیان شده است که البته بسیار اشکالات سستی هستند علی ای حال ما این اشکالات و جوابها را بیان میکنیم.

اشکال اول : بعضی در این آیه ادعا کرده اند که متعلق لعن خصوص فساد فی الارض است که جواب این اشکال کاملا واضح است و با توجه به تصریح آیه شریفه ، بطلن این اشکال روشن می شود. یا اینکه گفته اند متعلق لعن هر قطع رحمی نیست بلکه آن قطع رحمی است که منجر به فساد فی الارض بشود فلذا شامل مطلق قطع رحم نمی شود. مثل قطع رحمی که منجر به نزاع و اختلافات شدید بشود.

قلنا : خیر ظهور آیه کریمه و حیث اطلاقی آن خلاف این ادعا می باشد چرا که هر یک از فساد فی الارض و قطع رحم طبق ظهور آیه به صورت علی حده و مستقلا منشا لعن از طرف پروردگار میباشند.

مضاف بر اینکه این شما هستید که برای اثبات خلاف ظهور باید قرینه و دلیل اقامه بکنید بر اینکه افساد فی الارض مقیِّد و قطع رحم مقیَّد آن می باشد. به عبارتی اگر قید قطع رحم ، فساد باشد ، لزوما باید مقیَّد ابتدا بیاید بعد قید ذکر شود و حال آنکه در آیه اینگونه نیست.

اشکال دوم : ان قلت :مشار الیه اولئک متولین مذکور هستند (چه به معنای اعراض از کتاب خدا و دستورات الهی و چه به معنای کسانی که به حکومت رسیدند) پس قهرا لعن در آیه کریمه هم شامل همین افراد خواهد بود و ربطی به قاطع رحم ندارد.

قلنا : خیر این سبک نتیجه گیری شما صحیح نیست هرچند که ما قبول داریم مشار الیه اولئک متولین هستند لکن به فحوای قطعی همین متولین از دستورات الهی به خاطر فساد فی الارض شان و یا به خاطر قطع رحمشان در این آیه به خصوص مورد لعن قرار گرفته اند فلذا قهرا این لعن شامل جرم قطع رحم آنها هم می باشد فلذا به همین جهت این آیه کریمه دلیل بر کبیره بودن این گناه می باشد.

علی ای حال ما شکی نداریم که در این آیه کریمه لعن مذکور شامل حال قاطع رحم می باشد حالا چه از طریق اخذ به اطلاق آیه کریمه و چه از طریق فحوای قطعی مذکور.

شاهد و موید این نحو استدلال ما روایت مرسله ای است که از محمد بن مسلم و ابی حمزه ثمالی از امام صادق علیه السلام نقل کرده اند که حضرت از قول پدرش امام باقر علیه السلام نقل فرمود که :

عنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ أَوْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ قَالَ لِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ علیه السلام : يَا بُنَيَّ انْظُرْ خَمْسَةً فَلَا تُصَاحِبْهُمْ وَ لَا تُحَادِثْهُمْ وَ لَا تُرَافِقْهُمْ فِي طَرِيقٍ‌ فَقُلْتُ يَا أَبَهْ مَنْ هُمْ ؟! قَال علیه السلام‌ ... وَ إِيَّاكَ وَ مُصَاحَبَةَ الْقَاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإِنِّي وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي ثَلَاثَةِ مَوَاضِعَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- ﴿فَهَلْ عَسَيْتُمْ‌ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ‌ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَكُمْ‌ أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمى‌ أَبْصارَهُم‌﴾ وَ قَالَ‌ ﴿الَّذِينَ يَنْقُضُونَ‌ عَهْدَ اللَّهِ‌ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ‌ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ‌ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ‌ أُولئِكَ‌ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار﴾ وَ قَالَ فِي الْبَقَرَةِ ﴿الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ‌ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُون‌﴾[1]

همان طور که ملاحظه فرمودید این روایت به وضوح و روشنی دلالت دارد بر اینکه امام سجاد علیه السلام قاطع رحم را ملعون می داند و وجه آن را آیات قرآن میشمارد که از حسن قضا یکی از همین آیاتی که امام سجاد علیه السلام استشهاد فرموده اند همین آیه محل بحث ما (سوره محمد 22و 23) می باشد و به همین جهت ملعون بودن در کتاب خدا ، به فرزندش امام باقر علیه السلام توصیه می کند که هرگز با او مصاحبت و ارتباط نداشته باش. فثبت المطلوب