درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/02/02

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: فقه الاسره/صله الارحام و قطیعتها /بررسی صله رحم با ارحام اهل فسق

 

از جلسه سابق به بررسی حکم صله با ارحام اهل فسق ورود کردیم.

قبل از هر چیز مقدمتا جهت تنقیح موضوع همین ابتدا معلوم باشد که مقصود در مساله افرادی هستند که به جهت بی مبالاتی و سبک سری عادت به تکرار معصیت کرده اند به گونه ای که اهل آن معصیت شناخته می شوند. مثل کسی که اگر در سال یکی ، دو بار کوه نوردی کند ، اهل کوهنوردی و ورزش گفته نمی شود اما اگر هفته ای یکبار یا چند بار هم ورزش کند و کوهنوردی کند ، عرفا صدق عنوان ورزشکار می شود.

البته همین افراد دو گروه می باشند :

گروه اول : کسانی هستند که غیر معلن هستند و سعی ان ها به اختفاء و پنهان کاری است.

گروه دوم : کسانی هستند که متاسفانه ابائی از علنی شدن آن هم ندارند. فلذا معلن می باشند.

بنابراین در اینجا مقصود این نیست که آن رحم هیچ گناه و معصیتی نداشته باشد چرا که این تعریف معصوم است ، نه تعریف مومن

فلذا اگر مومنی گاهی از اوقات مرتکب معاصی خاص می شود لکن اولا معلن نیست و متجاهر به فسق نمی باشد و ثانیا بنای بر تکرار و لایبالی گری را هم ندارد بلکه پس از هر بار تکرار و ارتکاب به شدت پشیمان شده و توبه می کند تا بالاخره موفق به خلاصی از آن شود. قهرا این افراد خارج از محل نزاع می باشند.

اینک با حفظ این مقدمه می گوییم عمومات و اطلاقات وجوب صله رحم و حرمت قطع رحم بدون شک شامل ارحامی که اهل فسق و معصیت هستند ، می باشد مخصوصا نسبت به افرادی که پس از ارتکاب معصیت بلافاصله تدارک کرده اند. وقتی در روایت امر به صله شده است ، قیدی مبنی بر اختصاص به مومن غیر فاسق نیافتیم. لکن ادله دیگری وجود دارد که مساله را به شکلی دیگر مطرح می کنند.

این مساله دقیق و فقهی _ سیاسی است.

لکن نکته دقیقی که اینجا هست که باید دقیق و خوب ملاحظه شود اینست که کیفیت صله رحم بین ارحام مذکور متفاوت است یعنی اگر رحم جز مومنین صالح است ، اینجا باید سنگ تمام گذاشت و اداب معاشرت را به تمام و کمال رعایت کرد و این امر بستر خیرات و برکات کثیره خواهد بود. لکن اگر ارحام جز اهل معصیت (با همان تفسیری که برای اهل گفته شد) باشند در اینجا هم همانطور که گفتیم عمومات و اطلاقات مثل صلوا ارحامکم شامل اینگونه از ارحام می شود. البته بخشی از مساله از فقه عبور کرده است و به ذکاوت و تیزبینی عقل مومن بر میگردد و ربطی به فقه ندارد. لکن در لسان برخی از روایات دیگر دو ملاحظه و دو استثنا نسبت به این افراد دیده می شود.

استثنا اول : مواخات و صمیمت و معاشرت با اهل فسق ممنوع است.یعنی بر اساس این روایاتی که دلالت براین نکته دارند با ارحامی که اهل معصیت هستند هر چند صله با آنها واجب است و قطع رحم با انها حرام است ، لکن در کیفیت ارتباط با آنها برای اعلام بیزاری از مواضع معصیتشان لازم است که به گونه صله و ارتباط محقق شود که منجر به صمیمت و معاشرت و تاثیر برانگیزی نبوده باشد در واقع این معاشرت بستر سری و انتقال زمینه های فساد و معیت واقع نشود یعنی در ارتباط با اینچنین افراد بسیار حساب شده و صرفا در حد ضرورت ارتباط باشد تا هم پیام این موضع گیری معلوم و واضح باشد و هم زمینه تسری منکرات فراهم نشود.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo