درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی
1401/08/08
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: غناء/ادله حرمت غناء/ آیات حرمت/روایات تفسیری آیات
از اخبار و روایاتی که مربوط به حرمت غناء ذکر شده است مرسله عیاشی است:
عن الحسن بن المحبوب عن أبي ولاد، قال قلت لأبي عبد الله ع:جعلت فداك- إن رجلا من أصحابنا ورعا مسلما كثير الصلاة، قد ابتلي بحب اللهو و هو يسمع الغناء، فقال: أ يمنعه ذلك من الصلاة لوقتها- أو من صوم أو من عيادة مريض أو حضور جنازة أو زيارة أخ قال: قلت: لا ليس يمنعه ذلك من شي‌ء- من الخير و البر قال: فقال: هذا من خطوات الشيطان مغفور له ذلك إن شاء الله.
ترجمه: حسن بن محبوب از ابو ولّاد نقل ميكند كه بحضرت صادق عليه السّلام عرضكردم، قربان مرديست از ياران ما پارسا، مسلمان، نماز زياد ميخواند ولى مدتى است گرفتار علاقه بكارهاى لهو شده و به غناء(و موسيقى) گوش مى‌دهد حضرت فرمود آيا اين گوش دادن غناءاو را از نماز اول وقت يا روزه يا عيادت مريض يا تشييع جنازه يا ملاقات برادران بازمى‌دارد يا نه؟ عرضكردم نه جلو هيچ كار خير او را نگرفته و از اعمال خوب او را بازنمى‌دارد فرمود اين از گامها (و وسوسه) ى شيطانست ان شاء اللَّه آمرزيده مى‌شود.
دلیل سوال امام از وضعیت فرد شاید به این خاطر باشد که حالات افراد به تناسب ارتکاب خطا متفاوت باشد برخی چنان گرفتار غنای لهوی می شوند که از امور خیر بازمی مانند.
سوال دیگری که مطرح می شود این است که خطوات شیطان نشان دهنده حرمت غناءهست یا خیر؟ برخی قائلند که خطوات شیطان با کبائر نمی سازد اما به نظر می رسد که خطوات شیطان با از کبائر بودن غناءمنافاتی ندارد در آیه قرآن هم از تبعیت کردن خطوات شیطان نهی شده است النور : 21 ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ وَ مَنْ يَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّيْطانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً وَ لكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليم﴾[1]
در همین روایت تعبیر مغفور له ذلک آمده که نشان دهنده این مطلب است که عمل غنای او حرام بود چرا که خطایی صورت گرفته که تعبیر غفران آمده است.
