درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: غناء/مستثنیات غناء/غنای در اعراس

مشهور فقها قائل به جواز غناءدر اعراس شده انددر مقابل قول مشهور دو قول دیگر وجود دارد

[2-قول دوم:]الأوّل : الحرمه مطلقاً حتّی بالنسبه إلی الغناء فی الأعراس

، والقائل به : أبو الصلاح الحلبی فی الکافی[1] وابن إدریس الحلی فی السرائر[2] وفخر المحققین فی الإیضاح(6) [3] .

وعدّ العلامه فی المختلف المفید وسلاّر من القائلین بالتحریم ، حیث قال : « وقال المفید : کسب المغنیات حرام وتعلّم ذلک وتعلیمه حرام فی شرع الإسلام[4] وأطلق ولم یفصّل . وکذا قال سلاّر[5] »[6] .

ومن القائلین بالحرمه جدنا الشیخ جعفر کاشف الغطاء فی شرحه علی القواعد[7] .

[3- قول سوم]الثانی : کراهه الغناء فی العرس

، ذهب إلیه القاضی ابن البراج[8] وقال فی المفتاح : « لعلّه أراد التحریم ، لأنّه من القدماء ولسانهم فی الکراهیه معلوم»[9] .

نقد: استفاده حرمت از «کره» مشکل است کره ظهورش در معنای اصطلاحی است و اگر از این معنا خارج شویم کراهت به معنای اشتراک معنوی بین حرمت و کراهت اصطلاحی است.

-اگر غناء را با این خصوصیت و غرض لیضل عن سبیل الله در نظر گرفته شود اگر گفته شود جنبه قیدیت دارد غنای در اعراس لیضل عن سبیل الله نیست بلکه این خواندن لیرغب فی امر المندوب و هو النکاح است اگر موضوع خواندن در اعراس و مجالس غنایی متفاوت باشد موضوعا خارج است.

آیا نیت در خواندن به حدی است که موضوع را تغییر دهد؟

در مثال من نزد شما آمدم تا مطالبه قرض کنم و تاره برای سوال پرسیدن آمدم موضوع آمدن است اساسا تغیری در موضوع نمی کند برای چه آمده است تغییر در موضوع زمانی است که سمت زید رفتن با سمت عمر رفتن تفاوت پیدا می کند خواندن در اعراس به جهت لترغیب فی امر المندوب و هو النکاح و با خواندن به جهت اضلال عن سبیل الله متفاوت از جهت موضوع تفاوت نمی کند لذا خروج موضوعی ندارد.

دلیل بر جواز تغنی در اعراس در روایات:

سه روایت از ابی بصیر نقل شده است آیا سه تا یکی هستند یا متعدد جای بحث دارد:

سید مصطفی خمینی در مستند تحرير الوسيلة، ج‌1، ص400: من المحتمل قويّاً كون روايات أبي بصير، رواية واحدة مختلفة الإسناد إلى أبي بصير

در کتاب دراسات في المكاسب المحرمة‌ (نجف‌آبادى، حسين على منتظرى) ج2، ص276:‌ الأخبار الثلاثة- كما ترى- ترجع إلى واحد.

در کتاب أنوار الفقاهة - كتاب التجارة (لمكارم)، ص: 266‌ : و الظاهر أنّ الجميع واحد و إن رويت بأسناد مختلفة.

    1. منها : صحیحه أبی بصیر قال : قال أبو عبد اللّه علیه السلام : أجر المغنیه التی تزفّ العرائس لیس به بأس ، ولیست بالتی یدخل علیها الرجال[10] .

خبر صحیحه است وقتی اجر مغنیه لیس به باس دلالت بر جواز غناءدارد بر فعل حرام انسان نمی تواند اجر بگیرد.

آیا تزف العروس مجلس مثل بله برون را هم شامل می شود مقام معظم رهبری می فرمایند اگر بافاصله زیادی نباشد شامل می شود و الا خیر

از این روایت استفاده کرده اند که غنایی که با این مقارنات یدخل علیها الرجال باشد مطلقا حرام است خواه در اعراس باشد یا نباشد غنایی که این مقارنات را ندارد اگر در اعراس باشد جایز و در غیر اعراس لا یجوز

    2. ومنها : خبر آخر لأبی بصیر عن أبی عبد اللّه علیه السلام قال : المغنیه التی تزف العرائس لا بأس بکسبها[11] .

ویمکن تصحیح سند هذا الخبر ، لأنّ العدّه فیهم ثقات وأحمد بن محمد ثقه والحسین بن سعید ثقه [علی فرض وجوده فی السند ] ، والإشکال فی السند لیس إلاّ من جهه حکم الحنّاط ، وهو الحکم بن أیْمن الحنّاط ، قال النجاشی : « روی عن أبی عبد اللّه علیه السلام وأبی الحسن علیه السلام »[12] وقال الشیخ « له أصل»[13] ، ولیس له توثیق ولکن روی عنه ابن أبی عمیر وصفوان بسند صحیح فی الکافی 2 / 24 ح 1 و 4 / 391 ح 3 .[14] وعلی مبنی أنّ المشایخ الثلاثه لا یروون ولا یرسلون إلاّ عن ثقه فالرجل صار من الثقات ، ولکن فیه ما لا یخفی . ومن الممکن أن نذهب إلی أنّ النجاشی دیدنه نقل المطاعن الوارده فی الشخص کما اعترف به السید الداماد[15] ، وحیث لم یذکر له طعناً فالرجل صار من المعاریف ، حیث ینقل عنه المشایخ وله أصل ، فیمکن القول بحسنه واعتباره

ومنها : خبر ثالث لأبی بصیر قال : سألت أبا عبد اللّه علیه السلام عن کسب المغنیات ؟ فقال : التی یدخل علیها الرجال حرام ، والتی تدعی إلی الأعراس لیس به بأس ، وهو قول اللّه عزّ وجلّ : «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَن سَبِیلِ اللَّهِ»[16] .