درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: غیبت/ استماع غیبت/بررسی روایات دال برحرمت استماع غیبت

ذکر اخبار و روایاتی که به عنوان دلیل بر حرمت استماع غیبت ذکر شده از روایات روایتی که در کتاب الاختصاص ذکر شده در جلسه قبل:

وَ قَالَ: نَظَرَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع إِلَى رَجُلٍ يَغْتَابُ رَجُلًا عِنْدَ الْحَسَنِ ابْنِهِ ع فَقَالَ يَا بُنَيَّ نَزِّهْ سَمْعَكَ عَنْ مِثْلِ هَذَا فَإِنَّهُ نَظَرَ إِلَى أَخْبَثِ مَا فِي وِعَائِهِ فَأَفْرَغَهُ فِي وِعَائِكَ‌[1]

اشکال

۱.مرسل

۲.خلاف عصمت امام علیه السلام است

تکاثر روایات قرینه بر صدور روایات است نتیجه استماع غیبت حرام است. روایات در کتب معتبره شیعه نقل و مشهور عمل کرده اند به آنها. الا در انجبار خبر ضعیف بر عمل اصحاب دو نکته لازم است فتوا مشهور همین باشد که می گویید (حرمت استماع غیبت است)، ولکن خدشه این است که آیا مستند مشهور همین روایات است یا ممکنه دلیل مشهور وجوه دیگری باشد که در مسأله آمده است. مثلا تلازم استماع با غیبت.

روایت مناهی در کتاب وسائل الشیعه ج12 ص282 ابواب احکام العشره ح13

[ ١٦٣١٢ ] ١٣ ـ محمد بن علي بن الحسين بإسناده عن شعيب بن واقد (مجهول است شخصیت شعیب) ، عن الحسين بن زيد ، عن الصادق ، عن آبائه عليهم‌السلام ـ في حديث المناهي ـ أن رسول الله صلى‌الله‌عليه‌وآله نهى عن الغيبة والاستماع إليها ، ونهى عن النميمة والاستماع إليها ، وقال : لا يدخل الجنة قتات ، ـ يعني : نماما ـ ، ونهى عن المحادثة التي تدعو إلى غير الله ، ونهى عن الغيبة ، وقال : من اغتاب امرءاً مسلما بطل صومه ، ونقض وضوءه (منظور ثواب آن تقلیل پیدا می کند نه اینکه باطل کننده باشد) ، وجاء يوم القيامة يفوح من فيه رائحة أنتن من الجيفة يتأذى به أهل الموقف ، وإن مات قبل أن يتوب مات مستحلا لما حرم الله عزّ وجّل ، ألا ومَن تطوّل(داوطلب شود) على أخيه في غيبة سمعها فيه في مجلس فردَّها عنه رد الله عنه ألف باب من الشر في الدنيا والآخرة ، فإن هو لم يردها وهو قادر على ردها كان عليه كَوِزْرِ مَن اغتابه سبعين مرة.