درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی
1402/08/15
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: غیبت/ استماع غیبت/ حکم استماع غیبت برای رد
غیبت استماعش مطلقا حرام است یا اگر مستمع باشد برای رد حرام نیست؟
مصباح الفقاهه استماع غیبت للردّ جایز است. ایشان میفرماید:
ومع الاغضاء عن جميع ما ذكرناه وتسليم صحة الروايات المتقدمة الظاهرة في حرمة استماع الغيبة مطلقا فلا بد من تقييدها بالروايات المتكثرة [3] الظاهرة في جواز استماعها لردها عن المقول فيه[1]
با چشم پوشی از اخبار و تنزل روایات که گفتیم بگیم صحیح باشد و این روایات ظهور داشت در حرمت استماع غیبت به طور مطلق، به روایت متکثره بر جواز استماع غیبت برای رد غیبت تقیید بزنیم.
روایات
[ ١٦٣٣٢ ] ١ ـ محمد بن علي بن الحسين بإسناده عن حماد بن عمرو وأنس بن محمد ، عن أبيه ، عن جعفر بن محمد ، عن آبائه عليهم‌السلام ـ في وصية النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لعلي عليه‌السلام ـ : يا علي ، من اغتيب عنده أخوه المسلم فاستطاع نصره فلم ينصره خذله الله في الدنيا والآخرة.[2]
پیامبر فرمود: ای علی، هر که برادر مسلمانش در حضورش غیبت کرد و توانست او را یاری کند ولی او را یاری نکرد، خداوند او را در دنیا و آخرت خوار می کند.
اشکال
١. رجال سند این وصیت مجاهیل هستند. از کلمه خذله وجوب فهمیده نمی شود.
٢. نصرت واجب است اما آیا از روایت فهمیده می شود شنیدن غیبت جایز است؟
[ ١٦٣٣٣ ] ٢ ـ وفي ( ثواب الأعمال ) وفي ( عقاب الأعمال ) عن محمد بن موسى بن المتوكل ، عن عبدالله بن جعفر الحميري ، عن محمد بن الحسين بن أبي الخطاب ، عن الحسن بن محبوب ، عن علي بن رئاب ، عن أبي الوَرد ، عن أبي جعفر عليه‌السلام قال : من اغتِيبَ عنده أخوه المؤمن فنصره وأعانه نصره الله وأعانه في الدنيا والآخرة ، ومن لم ينصره ولم يعنه ولم يدفع عنه وهو يقدر على نصرته وعَونِه إلا خفضه(خار می کند) الله في الدنيا والآخرة.
هر کس برادر مؤمنش را در حضورش غیبت کند و او را یاری کند، خداوند او را یاری می کند و در دنیا و آخرت او را یاری می دهد و هر که او را یاری نکند، او را یاری نکرده و از او دفاع نمی کند، درحالی که او می تواند او را حمایت کند و او را یاری کند، خداوند او را در دنیا و آخرت خوار می کند.
اشکال
روایت حسنه است بخاطر (ابی الوَرد)
خفضه آیا موجب عذاب است؟
آیا از روایت استفاده می شود شنیدن روایت جایز باشد؟ از روایت چنین استفاده نمی شود.
