درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: غیبت/حرمت استماع غیبت/ دلیل مرحوم میرزای شیرازی برای حرمت استماع غیبت

عناوین اربعه بحث

عنوان عام: حرمت استماع غیبت

عنوان کلی: دلیل مرحوم میرزا شیرازی دوم ذکر کرده است برای حرمت استماع غیبت

عنوان خاص :توضیح دلائل ایشان

عنوان جزئی: اشکالات امام خمینی بر کلام ایشان

توضیح ادامه جلسه قبل :

استماع از نظر میرزا یک گناه از بابت رضایت شخص به فعل گناه است.

و لا تدل علی عنوان آخر مغایر له و هو الاستماع و لو کان علی وجه الرضا فإن الاستماع كذلك ينحل إلى الرضا الذي هو أمر قلبي والاستماع الذي من عمل الجوارح ، ولا تقتضي حرمة العنوان الأول حرمة الثاني ، لا باللفظ ولا بالفحوى ، و لا ملازمةَ بين حرمة الرضا بالغيبة مع حرمة استماعها(غیبة) على وجه الرضا ، ولو تم ما ذكره(میرزا شیرازی گفت آن را) يكون على الداخل ثلاثة آثام : إثم أصل الدخول والعمل وإثم نفس الرضا حسب الروايات وإثم الدخول على وجه الرضا بالفحوى المدعى (کسی که ادعا می کند دخول بر وجه گناه با رضایت به طریق اولی گناه باشد) ، وهو كما ترى مخالف للروايات .(تا اینجا مطلب توضیح داده شد)[1]

این روایاتی که از آن ها تحت عنوان حرمت رضای به وقوع حرام تعبیر می شود که انسان راضی به وقوع حرام باشد. این رضای به وقع حرام حرام است. و تعبیر میرزای شیرازی این بود که بر کسی که داخل در حرام است دو گناه است 1- گناه رضای به حرام 2- اینکه داخل در فعل شده

استماع حرام است بر وجه رضای به فعل مغتاب.

و دلالت ندارند این اخبار بر حرمت عنوان دیگری که مغایر باشد با آن عنوان (رضای به وقوع حرام). اما از این کشف می شود که استماع حرام است؟

استماع به نحو رضا منحل می شود به رضایی که امر قلبی است. یعنی استماع به نحو رضا منحل می شود به 1- رضایی که امر قلبی است 2- استماعی که از عمل جوارح است

رضا به حرام این اقتضا ندارد حرمت دوم را (حرمت استماع). به فحوا دلالت ندارد. ملازمه ای نیست بین حرمت رضا به غیبت، با حرمت استماع به آن غیبت علی وجه الرضا.

اگر تمام باشد آنچه میرزای شیرازی فرمود، می باشد بر کسی که داخل در غیبت هست یا داخل در معصیت هست، سه تا اثم برایش بنویسند. 1- داخل در گناه شد و آن غیبت را انجام داد 2- به جهت رضایت بر این گناه 3- به جهت اینکه داخل شده است بر وجه رضا ( دخول بر وجه رضا به طریق اولی حرام است)

و این سخن از روایات فهمیده نمی شود.