درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: غیبت/حرمت استماع غیبت/ارزیابی کبیره بودن

(ص299 مکاسب محرمه امام خمینی)

وعليه يمكن أن يناقش في دلالة ما يدل على تنزيل المستمع منزلة المغتاب على كون الاستماع معصيةً كبيرة ، بأن يقال : إنَّ التنزيل في لسان رسول الله صلى الله عليه وآله بأن المستمع أحدُ المغتابين يصح مع اشتراك المستمع للمغتاب في أحكام حال التنزيل ومقتضى اطلاقه اشتراكُهما في جميع الأحكام في حال الدعوى والتنزيل ، وهو لا يقتضي اشتراكَهما في الأحكام النازلة المتعلقة بالمغتاب بعد التنزيل والدعوى[1]

مستمع نازل منزله مغتاب شد. آن احکام مغتاب در زمان تنزیل هست، همان برای مستمع هست اما احکام آینده که برای مغتاب گفته می شود برای مستمع هم باشد را در بر نمی گیرد.

نتیجه

در تلاش این مطلب بودیم که استماع الغیبه کبیره است اما کبیره بودن برای غیبت مسلم است برای مستمع هم ثابت شود. که اگر کبیره شدن غیبت بعد از تنزیل بوده برای مستمع این تنزیل کبیره بودنش را ثابت نمی کند. و اینکه اول کبیره بودن قبل تنزیل باشد تا شامل مستمع هم بشود قابل اثبات نیست.

فإن صحة الدعوى واطلاق التنزيل لا تقتضيان أزيد من ثبوت جميع الأحكام حال التنزيل ، ومن المتحمل أن يكون تنزيل المغتاب منزلة الذين يحبون أن تشيع الفاحشة ، واثبات حكم حب شياعها عليه بعد تنزيل المستمع منزلة المغتاب ، إلا أن يقال : إن الغيبة لو كانت كبيرة كانت كذلك من أول الأمر ، ولا يمكن انفكاك الكبيرة عن أصل المعصية ، لكنه غير ثابت لأن الأحكام مجعولة وضعا وتكليفا ، ويمكن أن تكون الغيبة ذات مفسدة ضعيفة في أول البعثة ، فجعلت محرمة ، ثم حدثت فيها مفاسد أخرى شديدة ، كالمفاسد الاجتماعية ، فجعلت كبيرة وأوعد عليها النار[2]

ترجمه و توضیح:

صحت دعوی و اطلاق تنزیل اقتضا ندارد بیشتر از ثبوت جمیع احکام در حال تنزیل را. و محتمل است که تنزیل مغتاب به منزله کسانی که دوست دارند اینکه فاحشه را گسترس دهند. و همچنین محتمل است اثبات حکم دوست داشتن گسترش فاحشه بعد تنزیل مستمع به منزله غیبت کننده.

مگر اینکه گفته شود: همانا غیبت اگر کبیره باشد از اول امر کبیره است. و امکان ندارد افکاک کبیره از اصل معصیت. لکن این مطلب ثابت نیست بخاطر اینکه احکام از نظر وضعی و تکلیفی مجعول شارع هستند. و ممکن است اینکه غیبت بخاطر مفسده ضعیفه که از اول داشته حرام بوده باشد. سپس بخاطر مفاسد شدیده دیگر مثل مفاسد اجتماعیه، کبیره شده باشد و وعده آتش برای آن داده شده باشد.