درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

حرمت قمار/ اقسام لهو حرام/قسم دوم بازی با آلات قمار بدون شرط مراهنه 17/10/1402

عنوان: قمار/ بررسی اطلاقات/ قمار بدون مراهنه

روایات: تمسک به اطلاقات نتیجه اش حرمت لعب با آلات است با مراهنه یا عدم مراهنه و باید انصراف داشته باشد که ما نپذیرفتیم.[1]

مصباح الفقاهه:

والعجب منه (رحمه الله) انه استبعد الانصراف في رواية أبي الربيع الشامي الناهية عن الاقتراب من النرد والشطرنج [3]، ثم التزم به في المطلقات المذكورة، مع أنهما من باب واحد، فان النهي عن الاقتراب من النرد والشطرنج كناية عن حرمة اللعب بهما، فشأن رواية أبي الربيع شأن المطلقات في الانصراف وعدمه[2]

توضیح: ابی ربیع الشامی فقال (ع): لا تقربواهما

صاحب مصباح می فرمایند روایت که مجهول است و در متن حدیث که می فرماید: لا تقربواهما این انصراف به قمار مع الرهن ندارد درحالیکه شیخ انصاری (ره) اعتقاد به انصراف داشتند و نهی از نزدیکی به آندو لعب و شأن انصراف نیست.

نظر استاد: یک مصداق حدیث بازی مع الرهن و قسم دیگر بدون رهن است و انصراف ندارد و کلمه قرب مصادیق آن همچون خرید و فروش، بازی هم ترب صدق می کند و اگر کسی ادعای انصراف کند کلام بدون دلیل است اما روایات دیگر نیز دال بر انصراف نیست.

مثل لا تقربوا مال الیتیم که قرب نحو احسن برداشت می شود و ترب در روایت منهی عنه است و از این کلام قمار مع الرهن فهمیده نمی شود.

فرض شک: قمار مع الرهن که مشمول ادله حرمت است حال آیا قمار بدون مراهنه نیز مشمول ادله حرمت است در فرض شک؟

پاسخ: تمسک به عام است در شبهه مصداق و ادله شامل نیست.

در مکاسب حضرت امام (ره) آمده در فرض شک به عمومات تمسک می شود و مشمول ادله می شود.

سبب شک: آیا اطلاق قمار بر بازی های جدید مع الرهن در فرض شک تمسک به عام کنید ام لا؟