درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی
1402/11/03
بسم الله الرحمن الرحیم
حرمت قمار/قسم سوم: بازی با غیر آلات قمار با رهان/ دلیل اول: اجماع فی الجمله3/11/1402
لعب با الات غیر مودی للقمار مع الرهان: جمعی از فقها قائل به حرمت تکلیفی آن هستند
مشهور فقهای شیعه قائل به حرمت هستند. برخی قائل به اجماع هستند. برخی ادعای عدم خلاف کرده اند
نظر استاد: به این ادعای اجماع یا عدم خلاف اعتنایی نیست. چون در این مسئله روایات متعددی وجود دارد که مستند این حکم قرار گرفته اند. با وجود این اخبار و روایات اجماع تعبدی که کاشف از رای معصوم باشد نیست. برخی نیز گفته اند این نقل اجماع یا عدم خلاف نظر شخصی گوینده آن است.
برخی از فقهای معاصر گفته اند که به لعب با الات غیر مودی للقمار مع الرهان حقیقتا قمار صدق میکند.
الا اینکه وقتی که کب لغت مراجعه میکنیم در معنای قمار اختلاف است. برخی قوام قمار را به رهان دانسته اند. برخی لغویین نگاهشان به آلات است و رهان را دخیل در آن نمی دانند.
وکلمات اللغویّین مختلفة، فربّما یظهر من إطلاق بعضهم کصاحب القاموس ومنتهی الإرب ومحکیّ لسان العرب أ‌نّه مطلق المغالبة برهن[1] ، لکن صریح مجمع البحرین وظاهر المنجد أنّ للآلات المعهودة دخالة فی الصدق[2]
سخنان لغویین متفاوت است و شايد از بيان بعضى از آنان مانند صاحب قاموس ومنتهی الإرب و لسان العرب برداشت می شود که رهن موضوعیت دارد، اما مجمع البحرین وظاهر المنجد اشاره دارد که آلات قمار موضوع اصلی بحث هستند.
لذا به کتب لغویین نمیتوان اعتماد کرد.
اشتراک لفظی هم نیست چون در اشتراک لفظی، واضع این لفظ را تارتا وضع کرده باشد برای فلان معنا و ثانی مرتبه این لفظ را برای معنای دیگری وضع کرده باشد. و در اینجا قابل استفاده نیست.
