درس خارج فقه استاد سید مهدی نقیبی

تتمه بحث قمار/ مسئله 5: مراهنه به غیر لعب با آلات/ اقسام الیانصیب/ قسم دوم30/11/1402

بحث در مورد قرعه کشی بود. در صورت دوم بخشی از پول را شرکت برمیدارد از پولی که از مردم جمع شده. به بعضی از افراد برمیگردانند. حکم فقهی این کار چیست؟

مرحوم آیت الله شیخ حسین حلی در کتاب بحوث فقهیه می فرماید:

این قرعه کشی صحیح است و اشکالی ندارد. دلیل صحت: ممکن است استدلال شود به این که این معامله است از معاملات نزد عقلا، و عقدی است از عقود، تجارتی است عن تراض، یا اوفوا بالعقود.

الا اینکه صحت این قرعه کشی محل اشکال است: این وجوهی هم که برای صحت ذکر شد، آن عقودی که مشمول اوفوا بالعقود هستند باید تحت او عقودی که مورد امضای شارع هستند. این عقود عرفی است و نقش شارع امضایی است و در بعضی موارد شارع منع کرده است. شرایط صحت بیع در اینجا مشخص نیست. مثلا ثمن و مثمن باید مشخص باشد ولی اینجا مشخص نیست.

یکی دیگر از شرایط عقود این است که ثمن و مثمن یکجا جمع نشود. ولی در اینجا جمع میشود.

هبه بلاعوض مشکلی ندارد. ولی در اینجا بلاعوض نیست و شخص انتظار دارد برنده جایزه شود.

اینکه اوفوا بالعقود شامل اینجا شود این اول کلام است.

برخی گفته اند باید اوفوا بالعقود تحت یکی از عقود شرعیه قرار بگیرد.

تجارت عن تراض هم محسوب می شود. کسی که در این قرعه کشی شرکت کند تاجر محسوب نمی شود.

صرف رضایت با عقود فاسده مورد رضایت شارع نیست. رضایتی باید باشد که مورد تایید شارع هم باشد.

استقسام بالازلام هم مطابقت می کند بر محل بحث ما.

صورت سوم در جلسه آینده بحث می شود.