درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: مقدمه واجب/اقسام مقدمه/ مقدمه عقلیه و شرعیه

یکی از تقسیمات مقدمه که صاحب کفایه نیز بیان فرموده اند عبارتند از:

مقدمه عقلیه، شرعیه، عادیه

    1. مقدمه عقلیه مثل: در امور تکوینی (احتراق (سوختن هیزم) متوقف بر ایجاد آتش است) آتش مقدمه است برای سوختن هیزم و عقل این را می گوید که معلول متوقف بر علت است.

    2. شرعیه مثل (طهارت برای نماز)

    3. عادیه: دو قسم

۱.چیزی مقدمه شده برای این فعل بر حسب عادت است در حالی که واقعا توقفی در کار نیست مثلا شانه کردن مو قبل از اینکه از خانه خارج شود. بحیثی که اگر شانه نکند باز هم می تواند برود بیرون از خانه (محل بحث نیست)

۲.برای رفتن به پشت بام نیاز به نردبان است. ممکنه جور دیگر هم بتواند برود بالای پشت بام ولی عادت این است که با نردبان به پشت بام می روند.

صاحب کفایه: همه این ها بر میگردد به مقدمه عقلیه.

توضیح: مقدمه بودن شی برای شی دیگر از امور واقعی است و قابل جمع نیست. مقدمیت از امور واقعیه است. و این امر تبیین اش با قسم اول است (عقلیه).

در مقدمه شرعیه هم عقل می گوید صلات با طهارت متوقف بر طهارت است.

در مقدمه عادیه (در قسم دوم) هم برای رفتن به پشت بام به نردبان نیاز است و شخص فاقد پر و بال است، نوع مردم هم خیلی خیلی اندک است که با پریدن بتواند بره بالای بام.

عرفی که فاقد طیران است از قدرت پرش هم بطور معمول برخوردار نیست، رفتن به پشت بام متوقف است بر نردبان.

برگشت هر سه بر مقدمه عقلیه است.

ولکن این تقسیمی که ذکر فرمودند به لحاظ اصل توقف داشتن در وجود، برگشتش به یک چیز است، اما به اعتبار منشا سه قسم شده است.

[شارع فرمود مقدمه صلات طهارت است، طهارت مقدمه شد. همینطور در مقدمه عادیه منشا اش عرف است.]