درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: مقدمه واجب/شرط متأخر/بررسی امکان/نظر محقق نائینی

در بیان فرمایش مرحوم نائینی نسبت به مطلبی از کفایه که نقل شد:

ادامه بحث:

مرحوم نائینی در ارتباط با اشکال شرط متاخر، قائل به تضییق دایره اشکال شد. فرمود این اشکال در جایی است که شرط متاخر شرط حکم وضعی باشد اما اگر شرط ماموربه باشد اشکالی نیست.

در ادامه ایشان نکته ای داشت: در مورد بحث امری که تعلق می گیرد به صلات مع الطهاره، برداشت ایشان این است که: امر صلات متطهرا یا مستقبلا باشد، این امر انتزاعی است و در واقع این امر به منشا انتزاع تعلق گرفته است.این امر تعلق می گیرد به منشا انتزاع. منشا انتزاع طهارت است، امر تعلق میگیرد یعنی تَوَضّا (امر نفسی).

بر این اساس وجوب نفسی است نه غیری.

[معدوم تاثیر می گذارد در موجود در امور تکوینی مثال برای بودن در بلندی مقدمه اش ده قدم برداشته شود برای رسیدن به مقصد وقتی مقصد تحقق پیدا می کند از قدم اول تا نهم که معدوم هستند اثری نیست. با این بیان اشکال آخوند را حل کند در تشریعیات مشکلی نیست]

دو جهت بر کلام نائینی که اشکال را حل نکرد:

۱.نفس قدم اول علت برای تحقق مقصد نیست بلکه آنچه مقدمه است آن اثر حاصل از قدم است نه خود قدم. بلکه تمکن حاصل شد برای تحقق مقصد. و تا زمانی که مقصد محقق شود اثر به آن چسبیده است.

۲.بین علت و معلول فاصله نیست.

مرحوم محقق اصفهانی مطلبی دارند که ارتباط با بحث ما دارد. (نهایه الدرایه ج2ص32تا34 [1] و ارجاع جمیع العلل الشریعه الی المعدات لا یخلوا من گزاف: این که همه ی علل شرعیه را برگردانیم به معدات، این خالی از گزاف نیست. تاثیرش به همان نحوی است که جنبه علت داشته باشد.)