درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی
1402/10/02
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مقدمه واجب/تقسیم واجب به معلق و منجز/بررسی امکان/دیدگاه محقق اصفهانی
اشکال محقق اصفهانی[1]
ایجاب از ناحیه مولی بمنزله بعث و تحریک به فعل است. انبعاث از ناحیه مکلف انجام می شود از بعث مولی، نظیر کسر و انکسار (امور متضافه هستن، شکست و شکسته شد) نمی شود شکستن باشد و شکستن اتفاق نمی افتد. معنا ندارد بعث باشد ولی انبعاث نباشد از ناحیه مکلف.
اگر انبعاث مستحیل است بعث نیز مستحیل است بنابراین معقول نیست بعث حالی باشد با اینکه واجب و انبعاث استقبالی باشد.
به عبارت دیگر: ایجاب فعل اختیاری مولی است و در فعل اختیاری باید داعی وجود داشته باشد. داعی تکلیف ایجاد ان در نفس عبد می باشد لذا گفته اند که ایجاب به منزله بعث و تحریک به طرف انجام آن مامور به است.
مثل: جاییکه امر به خروج از منزل برای یکی از حضار صادر شود.
عبد که منبعث شد نظیر کسر و انکسار است و از متضایفه هستند و امکان کسر باشد اما انکار نباشد نداریم.
اشکال محقق اصفهانی به کلام خودش و جواب به آن
اگر اشکال کنید بعد دخول وقت وجوب فعلی است و با فرض فعلی بودن مکلف شخص اراده کرده فعل را انجام دهد ولی غسل در ذمه اش است اول باید غسل کند بعد فعل صلات را انجام دهد تا فعل اتیان شود در نتیجه فاصله وجود دارد بین بعث و انبعاث. (اختصاص به واجب معلق صاحب فصول ندارد)
جواب در جلسه آینده
