درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: مقدمه واجب/ استحاله واجب معلق/ کلام محقق اصفهانی

کلام مرحوم اصفهانی: دلیل بر استحاله این است که مولی بعث می کند و انبعاد کار و فعل عبد است و این مثل کسر و انکسار است و در واجب معلق بین بعث و انبعاث فاصله شده و فرض وجوب حالی و واجب استقبالی، محال است.

اشکال: در زمانی که وقت واجب فرارسید و آقای مکلف محتلم است درحالی که بعث و وجوب صلات قبلا آمده در نتیجه بین بعث و انبعاث فاصله است و این اشکال استحاله اختصاص به واجب معلق ندارد.

پاسخ: این استحاله که گفته شد موطن آن در جاییست که استحاله ذاتی باشد و مثالی که درباره محتلم گفته شد شامل بحث نیست.

(و عدم تحقق المعللو وعد/ تحقق العله ... لکونه جنبا لاینافی اتیان بها غذا بخلافه فی المعلق)

تفاوت: در واجب معلق استحاله ذاتیست اما در مثال واجب مشروط در ذات نیست.

نقد استاد فلسفی: شما مسئله صدور بث از مولی را اختصاص به استحاله ذاتی بردید در حالی که بعث از مولی و فاصله انبعاث مستحیل است بدون نظر به ذاتی یا غیر ذاتی بودن آن

شما برای بعث و تحریک واقعی اگر بعث را مستحیل بدانید، انبعاث آن نیز مستحیل است. اما ما قائلیم این بعث و تحریک در اینجا اعتباری است و در امور اعتباری که سهل الموونه هستند، در جزئیات واقعیه باید توقف کرد اما در اعتباری نیازی نیست.

اشکال: در بعث اعتباری آیا در زمان اینده مثل فردا چه فایده ای داشت

پاسخ: مقدمات فعل را قبل از اتیان فراهم نماید.